هزار و یک حکایت اخلاقی جلد 1 صفحه 424

حکایت 603: عطای پنهانی

ابوجعفر خثعمی گفت: امام صادق از کیسه ای زر به من داد و فرمود: این را به فلان مرد هاشمی بده و نگو چه کسی داده است.

آن کیسه را بردم و به آن مرد دادم. او گفت: خدا به کسی که این مال را برای من فرستاده است جزای خیر دهد که همیشه برای من می فرستد و من با آن زندگی میکنم؛ اما جعفر صادق لا با آن که مال بسیار دارد، حتی یک درهم برای من نمیفرستد.(1)

حکایت 604: کوچه ی عمومی

از آن جایی که تعداد عمه ها و عموهای جواد الائمه لا بسیار بودند و امام رضا به دستور مأمون به ایران آمد که عمر مبارکش در آن زمان، پنجاه و دو سال بود، بعضی از اطرافیان به نحوی از ورود مستمندان به محضر جواد الائمه ممانعت میکردند.

امام رضا در نامه ای به فرزندش چنین نوشت: «شنیده ام بعضی از اطرافیان تو صلاح دیده اند که در موقع رفت و آمد، از در حیاط کوچک و کوچه ی خلوت عبور نمایی تا نیازمندان به تو دسترسی پیدا نکنند. نامه ی من به تو رسید، امر میکنم که در خانه ی بزرگ اقامت نمایی و از کوچه ی عمومی رفت و آمد کنی تا صاحبان حاجت، تو را ببینند و به هر مقدار که می توانی نیازهای آنان را برآور و هر مقدار که قدرت نداری معذور خواهی بود.»(2)

حکایت 605: سیصد اشرفی

ابن عباس می گوید: روزی برای پیامبر اکرم سیصد اشرفی، هدیه آورده بودند که حضرت آن را به امیرالمؤمنین عطا کرد. امام آن را گرفت و فرمود: به خدا قسم، این وجه را صدقه می دهم که خداوند از من قبول فرماید.

بعد از چندی فرمود: نماز عشا را به جا آوردم، چون صبح شد مردم به یکدیگر می گفتند: علی دیشب، صد اشرفی به زن زناکاری صدقه داده است و من نگران شدم، شب بعد صد اشرفی دیگر را برداشتم، بعد از نماز عشا از مسجد خارج شدم و گفتم: به خدا قسم امشب صدقه می دهم که خداوند قبول کند.

پس مردی را ملاقات کردم و آن وجه را به او دادم، چون روز شد، اهل مدینه اظهار داشتند که علی صد

اشرفی به شخص دزدی داده است و من بی نهایت افسرده خاطر شدم. شب سوم صد اشرفی دیگر را برداشتم و گفتم: به خدا قسم، صد اشرفی صدقه خواهم داد به کسی که خداوند قبول کند.

بعد از نماز عشا از مسجد بیرون رفتم و به مردی برخوردم و صد اشرفی را به او صدقه دادم، صبح که شد