هزار و یک حکایت اخلاقی جلد 1 صفحه 442

منصور رسید، او را خواست و گفت: بنا نبود از ما بدگویی کنی. اسلم گفت: بدگویی نکردم، جایزهی شما را به مردم خبر دادم. دستور داد او را تنبیه کنند.

به حضرت صادق(علیه السلام)عرض کردند: از وقتی که منصور به خلافت رسیده جز لباس خشن نپوشیده و جز غذای ارزان نخورده است، فرمود: وای بر او با تمکنی که خداوند از سلطنت برایش قرار داده و اموالی که برای او می آورند؟ عرض کردند: این کار را از روی بخل و جمع آوری ثروت می کند، حضرت فرمود: سپاس خدای را که از استفاده ی ثروتش در دنیا او را محروم کرده، همان طوری که منصور دینش را واگذاشته است.(1)

حکایت 631: بهترین نوشابه!

بخیلی کوفی شنید در بصره مرد بخیلی است که در این صفت کامل است. به طرف بصره رفت تا با مصاحبتی، اندازه ی بخلش را بیازماید، پس از ملاقات گفت: من از راه دور به آرزوی همنشینی آمده ام تا شما که در این صفت مشهوری مرا چیزی بیاموزی. گفت: چون رنج سفر برده ای و از راه دور آمده ای بر ما لازم است تو را میهمانی کنیم، چه غذایی میل داری تا تهیه کنم؟ کوفی گفت: مدتها است که آرزوی پنیر تازه دارم اگر فراهم شود بد نیست.

بصری ظرفی برداشت و به بازار رفت تا برای میهمان تازه وارد پنیر تهیه کند، به دکان پنیر فروشی مراجعه کرد و گفت: از کوفه میهمان عزیزی بر من وارد شده و پنیر تازه خواسته است، مایلم یک درهم پنیر تازهی خوب بدهی. دکاندار گفت: پنیری بدهم که مانند ده (سرشیر) باشد. بخیل با خود اندیشید که زبده بهتر از پنیر است و جوانمردی آن است که بهتر را برای مهمان تهیه کنم. از دکان پنیرفروشی خارج شد و به زبده فروشی مراجعه کرد، از او نیز زبده خوب درخواست کرد. دکاندار گفت: زبده ای برایت بیاورم که صاف تر از روغن زیتون باشد.

باز با خود گفت: معلوم می شود روغن زیتون بهتر از زبده است، به روغن فروشی مراجعه کرد و درخواست روغن خوب کرد. فروشنده گفت: روغنی صاف تر از آب زلال دارم.

بخیل با خود گفت: این طور که معلوم است آب زلال بهتر از روغن زیتون است. از روغن فروشی بیرون رفت و گفت: در خانه آب زلال دارم. به منزل برگشت و ظرف را پر از آب زلال کرد و نزد مهمان نهاد و پس از بازگو کردن ماجرا گفت: تمام بازار بصره را گشتم بهتر از آب زلال چیزی نیافتم.

کوفی دست بخیل بصری را بوسید و گفت: گواهی میدهم که تو در این فن از من استادتری.(2)

حکایت 632: بخل قارون

قارون پسرعموی حضرت موسی علیه بود. وی در حفظ و قرائت تورات به خصوص در حسن صوت از بیشتر