هزار و یک حکایت اخلاقی جلد 1 صفحه 514

پذیرفت و از ابراهیم راضی شد.(1)

ابراهیم همان کسی است که بنی عباس با او در زمان مأمون بیعت کردند و چون مأمون، علی بن موسی الرضا را ولیعهد خود کرده بود آنها رنجیده شدند.

این مصارف بیاندازی در عروسی زبیده و جشن ازدواج پوران و مأمون از همان بیت المالی است که دختر امیرالمؤمنین علی گردن بندی به عنوان عاریه میگیرد و علی می فرماید: اگر عاریه ی مضمونه نبود، دستش را قطع میکردم!(2)

حکایت 728: اسراف از نوعی دیگر

ولید بن صبیح گفت: خدمت حضرت صادق بودم، مرد سائلی آمد و چیزی درخواست کرد و آن حضرت نیز چیزی به او دادند؛ دیگری آمد، باز عطا کردند؛ سومی آمد، حضرت فرمود: خداوند به تو وسعت عنایت کند، سپس به من فرمود: اگر کسی مالی داشته باشد و همه ی آن را در موارد حقی صرف کند به طوری که چیزی برایش باقی نماند، این شخص از کسانی است که دعایش مستجاب نمی شود.

عرض کردم: آنها چه کسانی هستند؟ فرمود: یکی از آنها کسی است که اموالش را در راه خدا صدقه بدهد تا همه را تمام کند و پس از تمام کردن بگوید: اللهم ارزقنی؛ خدایا! مرا روزی عنایت کن، آن گاه به او گفته می شود: آیا ما تو را روزی ندادیم؟(3)

حکایت 729: اسراف حقیقی!

روزی امام هادی علی به مجلس متوکل عباسی آمد و پهلوی او نشست. متوکل دستار (عمامه) امام را دید که بسیار نفیس است. از روی اعتراض گفت: این دستار که بر سر داری، به چه قیمتی خریدهای؟ امام(علیه السلام)فرمود: آن کس که برای من آورده، پانصد درهم نقره خریده است. متوکل گفت: اسراف کرده ای که عمامه ی پانصد درهمی بر سر نهادهای امام فرمود: من شنیده ام که در این ایام کنیزی زیبا به هزار دینار طلای سرخ خریدهای متوکل گفت: بله، درست است.

امام فرمود: من برای شریف ترین اعضای بدن خود، پانصد درهم نقره پول داده ام و تو برای پست ترین اعضای بدنت، هزار دینار طلا پول داده ای؛ به راستی اسراف در کدام است؟!

متوکل بسیار خجل و شرمنده شد و گفت: روا نیست بر بنی هاشم تعرض کنیم. پس دستور داد به خاطر این جواب صد هزار درهم به خادمان امام صله بدهند.(4)

1- کشکول بحرانی 2/ 49.
2- پند تاریخ212-214/3.
3- پند تاریخ 3/ 214 - 215؛ به نقل از: کشکول بحرانی 49/2
4- پند تاریخ 215/3 -216؛ به نقل از: لطائف الطوائف / 57.