هزار و یک حکایت اخلاقی جلد 1 صفحه 517

بخوانیم و تا بعد از انجام نماز ظهر ماندند. بعد گفت: بین ظهر و عصر چندان فاصله ای نیست، آن گاه او را نگاه داشت تا نماز عصر را نیز خواند. پس خواست از جا حرکت کند که مرد مسلمان گفت: چیزی از روز باقی نمانده، نزدیک غروب است، باز نگاهش داشت تا نماز مغرب را هم خواندند، بعد گفت: وقت نماز عشا نزدیک است، یک نماز دیگر مانده است، آن را هم بخوانیم بعد برو. آن گاه پس از انجام نماز عشا از یکدیگر جدا شدند.

مرد مسلمان روز بعد هنگام سحر باز در خانه ی او رفت و به نصرانی تازه مسلمان گفت: حرکت کن برای نماز به مسجد برویم. مرد نصرانی پاسخ داد: من فقیر و عیالمندم، برای این دین کسی را پیدا کن که از من بیکارتر باشد.

حضرت صادق(علیه السلام)فرمودند: او را مسلمان کرد؛ اما با این کار خود (زیاده روی و تحمیل بیجا او را از دین بیرون کرد.(1)

حکایت 735: اسراف نه، اقتصاد آری

محمد بن حمزهی سروری گفت: نامه ای توسط ابوهاشم داوود بن قاسم جعفری که با من دوست بود برای امام حسن عسکری(علیه السلام)نوشتم و چون خیلی تنگدست شده بودم درخواست کردم برایم دعا کند تا شاید خداوند روزی فراوانی به من عنایت کند. جواب نامه به وسیله ی ابوهاشم از طرف حضرت رسید.

امام(علیه السلام)نوشته بود: خداوند تو را بی نیاز کرد، پسر عمومیت یحیی بن حمزه از دنیا رفت. مبلغ صد هزار درهم به توارث می رسد که به زودی برایت می آورند، خدا را سپاسگزاری کن؛ ولی متوجه باش از روی اقتصاد و میانه روی زندگی کن، مبادا اسراف کنی؛ زیرا اسراف عملی شیطانی است.

بعد از چند روز شخصی از حران آمد و اسنادی مربوط به دارایی پسر عمویم را به من تحویل داد. در نامه ای که به او اطلاع داده بودند که یحیی بن حمزه در فلان تاریخ فوت شده، تاریخ فوت او مطابق با روزی بود که ابوهاشم نامه ی حضرت عسکری را به من رسانید. تنگدستی ام برطرف شد، حقوق دیگران را که در آن مال بود خارج کردم و به اهلش رسانیدم و نسبت به برادران دینی خود کمکهایی کردم، پس از آن مطابق دستور امام از روی اقتصاد به زندگی خود ادامه دادم.(2)

حکایت 736: چگونه زندگی کنیم

در جلد شانزدهم بحار الأنوار از مکارم الاخلاق نقل شده است که ابوالسفاتج گفت: یکی از دوستانم به حضرت صادق عرض کرد: گاهی ما در راه مکه می خواهیم احرام ببندیم نخاله و سبوس آرد نداریم تا به وسیله ی آن خود را شست و شو داده، آثار نوره را بزداییم و این عمل را با آرد انجام میدهیم؛ ولی از این کار خیلی ناراحت هستیم.