هزار و یک حکایت اخلاقی جلد 1 صفحه 548

قطره آب روی صخره ای می چکد که در اثر ریزش مداوم، صخره را سوراخ کرده است. لحظه ای اندیشید و فکری مانند برق از مغزش عبور کرد، با خود گفت: من هر اندازه غیر مستعد باشم از این سنگ سخت تر نیستم. ممکن نیست مداومت و پشتکار بی اثر بماند. آن گاه برگشت و آن قدر فعالیت و پشتکار به خرج داد تا استعداد و ذوقش زنده شد و عاقبت، یکی از دانشمندان کم نظیر ادبیات شد!(1)

حکایت 793: دزد عقاید!

رئیس گروهی از دزدان، اموال قافله ای را غارت کرد. میان کاروانیان شخصی بود که روی طاقه های پارچه خود آیه ی شریفه ی مو (بسم الله الرحمن الرحیم)که نوشته بود.(2) وقتی چشم رئیس راهزنان به این جمله شریف افتاد، بی درنگ دستور داد اموال را به صاحبان شان برگردانند. برخی از دزدان به او اعتراض کردند و علت این کار را جویا شدند. رئیس گفت: آخر ما دزد اموال مردم هستیم، نه دزد عقیده ی آنها. اگر ما به آن نوشته توجه نکنیم، مردم بی اعتقاد خواهند شد!(3)

حکایت 794: صغیره و کبیره

خدای متعال در قرآن مجید به نقل از تبهکاران می فرماید: و و یقولون یا ویلتنا مال هذا الکتاب لایغادر صغیره ولا کبیره إلا أخصاها )(4) میگویند: هر گاه فضیل عیاض آیه ی مذکور را قرائت میکرد، میگفت: تباهکاران پیش از دسترسی به گناهان کبیره، از ارتکاب گناهان صغیرهی خود ناله می زنند و فریاد میکشند!(5)

خل الذنوب صغیرها و

کبیرها فهو التقی

و اصنع کماش فوق ارض

الشوک یخذر ما یری

لاتحقرن صغیره

ان الجبال من الحصی

حکایت 795: مسجد ترکها

یکی از ثروتمندان ایران در سفر مکه، به مرجع تقلید خود آیت الله شیخ مرتضی انصاری مبلغی میدهد تا

1- داستان راستان 1/ 250؛ جوامع الحکایات /251.
2- میان تجار سابق برای محفوظ ماندن اموالشان از دست راهزنان، این عمل مرسوم بوده است.
3- داستان هایی از بسم الله الرحمن الرحیم 9/2 : به نقل از: تجلی سعادت /14
4- کهف 49. ترجمه: و می گویند: ای وای بر ما! این چه کتابی است که هیج عمل کوچک و بزرگی را فرو نگذاشته. مگر این که آن را به شمار آورده است.
5- کشکول شیخ بهایی 429/1 . نکته: استفاده ی این مطلب از آیه توسط فضیل مبتنی بر مبحثی است که ما آن را هندسدی قرآن» می نامیم. بد عنوان مؤید این مطلب به حکایت ذیل توجه کنید: ابوبصیر و زراره روایت کرده اند که امام صادق (ع) فرمود: زکات فطره به طور حتم کامل کننده ی روزه است؛ همان گونه که صلوات بر پیامبر اکرم (ص) - در حال تشهد . کامل کننده ی نماز است؛ زیرا هر کس روزه بگیرد، ولی زکات فطره را عمدا نپردازد، روزهای برایش نیست، همان گوند که اگر در حال نماز صلوات بر پیامبر (ص) را ترک نماید، نمازی برای او به شمار نمی آید. در اهمیت پرداخت زکات فطره، همین بس که خدای عزوجل زکات را بر نماز. مقدم داشته و فرموده است: وقد أفلح من تکی و ذکر اسم ربه فصلی (اعلی / 14-15)، ترجمه: به یقین کسی که پا کی جست رستگار شد و آن که نام پروردگارش را یاد کرد سپس نماز خواند. ر.ک: من لا یحضره الفقیه 119/2 ، باب الفطره. ح 25.