هزار و یک حکایت اخلاقی جلد 1 صفحه 550

امام صادق(علیه السلام)فرمود: آیا این آیه را نشنیده ای که خداوند در قرآن می فرماید: (وَمَنْ جَاءَ بِالسَّیِّئَهِ فَلَا یُجْزَیٰ إِلَّا مِثْلَهَا وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ)(1) : اگر مسلمان یک کار نیک انجام دهد ده پاداش و اگر یک کار بد انجام دهد یک کیفر برای او نوشته می شود. پس پناه می بریم به خدا از کسی که در یک روز ده گناه مرتکب شود؛ ولی یک کار نیک نداشته باشد، در نتیجه نیکی های او بر بدی هایش پیشی گیرد.(2)

حکایت 799: آیه ای مناسب بر سنگ قبر

آورده اند: سلطان محمود غزنوی گوری برای خود ساخت و به یکی از چاکران گفت: آیه ای مناسب از قرآن پیدا کن تا روی سنگ گور بنویسیم. چاکر گفت: قربان! بنویسید: وهذه جهنم التی تم توعدون )(3)؛ این همان دوزخی است که به شما وعده داده می شد.(4)

این گور تو چنان که رسول خدای گفت

یا روضه ی بهشت است یا کنده ی سعیر(5)

حکایت 800: مرغ تسبیح گوی و من خاموش!

شیخ اجل سعدی می گوید: یاد دارم که شبی در کاروانی همه شب رفته بودم و سحر در کنار بیشهای خفته. شوریده ای که در آن سفر همراه ما بود، نعرهای برآورد و راه بیابان گرفت و یک نفس آرام نیافت. چون روز شد، گفتمش: آن چه حالت بود؟ گفت: بلبلان را دیدم که بنالش در آمده بودند از درخت و کښکان از کوه و غوکان (قورباغه ها) در آب و بهایم از بیشه. اندیشه کردم که مروت نباشد همه در تسبیح و من به غفلت خفته.

دوش مرغی به صبح مینالید

عقل و صبرم ببرد و طاقت و هوش

یکی از دوستان مخلص را

مگر آواز مسن رسید به گوش

گفت باور نداشتم که تو را

بانگ مرغی چنین کند مدهوش

گفتم این شرط آدمیت نیست

مرغ تسبیح گوی و من خاموش(6)

حکایت 801: سکوت منفی!

آورده اند: خداوند دو فرشته را مأمور کرد تا شهری را زیر و رو کنند. چون به آن جا رسیدند، مردی را دیدند که خدا را می خواند و تضرع میکند. یکی از آن دو فرشته به دیگری گفت: این دعاکننده را نمی بینی؟ گفت: چرا؟

1- أنعام 160؛ ترجمه: هر کس کار نیکی به جا آورد، ده برابر پاداش دارد و هر کس کار بدی انجام دهد، جز به مانند آن،کیفر نخواهد دید.
2- داستان های صاحبدلان 111/2 - 112؛ به نقل از: معانی الاخبار (شیخ صدوق) / 73
3- یس / 63.
4- خنده های بلند / 36.
5- ناصر خسرو
6- گلستان. باب دوم، حکایت 26. این حکایت ظریف شیخ اجل : تلمیچی لطیف است به آیاتی چند از قرآن مجید که به چند مورد بارز آن اشاره می کنیم: الف - (تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِیهِنَّ ۚ وَإِنْ مِنْ شَیْءٍ إِلَّا یُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَلَکِنْ لَا تَفْقَهُونَ تَسْبِیحَهُ) (اسراء /44) ب . (أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ یُسَبِّحُ لَهُ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالطَّیْرُ صَافَّاتٍ ۖ کُلٌّ قَدْ عَلِمَ صَلَاتَهُ وَتَسْبِیحَهُ) (نور/41) ج ۔( یُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ) (جمعه 1: تغابن /1) د.(وَسَخَّرْنَا مَعَ دَاوُودَ الْجِبَالَ یُسَبِّحْنَ وَالطَّیْر) (أنبیاء /79)