هزار و یک حکایت اخلاقی جلد 1 صفحه 578

سلاطین در زمره ی بندگان او نخواهد بود و اگر بفرمایند: نافرمانی میکنی؟ به طریق خوش عرض کن: هر کس شانی دارد. اگر فرمودند: پس قهاریت من در کجا ظاهر خواهد شد؟ به شیرینی عرض کن: در آن جا که با سلطنت حضرت اقدست، معارضه نمایند. اگر فرمودند: بیرونش کنید. به التماس بگو:

نمی روم ز دیار شما به کشور دیگر

برون کنیدم از این در، درآیم از در دیگر

اگر بفرماید: قابلیت بهره وری از فیض من را نداری؟ عرض کن: به دستیاری اولیای خودت کرامت فرما.

غرض از مجاهده، خود را عاجز دانستن و به معرض گدایی درآوردن است، والله العالم.

به والله و به بالله و به تالله

به حق آیه ی نصر من الله

که مو(1) از دامنت دست برندیرم

اگر کشته شوم، الحکم لله(2)

حکایت 840: روز شوم!

یکی از یاران امام دهم گفت: خدمت حضرت هادی علی رسیدم، در حالی که در مسیر راه انگشتم مجروح شده بود و سواری از کنارم گذشت و صدمه ای به شانه ام زد و در وسط جمعیتی گرفتار شدم و به سبب آن لباسم پاره شد.

آن روز را به فال بد گرفتم و گفتم: ای روز بد! خدا مرا از شر تو حفظ کند، عجب روز شومی هستی! امام(علیه السلام)سخنم را شنید و فرمود: تو با ما ارتباط داری و چنین می گویی؟! روز که گناهی ندارد، چرا آن را گناهکار می شمری؟! از شنیدن این سخن به خود آمدم و به خطای خود پی بردم و عرض کردم: مولای من! اکنون از خدا طلب آمرزش می کنم. امام فرمود: هنگامی که کیفر اعمال شما در این روزها دامانتان را می گیرد، روزها چه گناهی دارند که آن را شوم میشمرید؟!(3)

حکایت 841: برای کسی بمیر که برایت تب کند!

روزی ابوالعیناء از خانه اش خارج شد تا نزد خلیفه رود. دختر خردسالش از او پرسید: پدر جان! کجا می روی؟ گفت: نزد خلیفه. دختر گفت: از این رفتن چه فایده ای به تو می رسد؟ ابوالعیناء گفت: هیچ. دیگر بار پرسید: اگر نروی، چه زیانی خواهی دید؟ ابوالعیناء گفت: هیچ. دختر گفت: ای بابا! چرا چیزی را که نه می شنود ونه می بیند و نه نیازمندیهای تو را تأمین می کند پرستش میکنی؟(4) آن گاه ابوالعیناء متنبه شد و چند روزی از رفتن به دربار خلیفه خودداری کرد تا آن که خلیفه او را طلبید و علت نیامدن وی را جویا شد. ابوالعیناء جریان را نقل کرد. خلیفه خندید و با آن که اهل بخشش نبود، در حق وی انعام کرد!(5)

1- من
2- اخلاق از دیدگاه قرآن و سنت /238
3- یکصد موضوع، پانصد داستان 2/ 166 - 167؛ به نقل از: تفسیر نمونه 23 /46
4- مریم /42
5- کشکول طبسی 318/2 ؛ به نقل از: نفائس الفنون 2/ 166.