هزار و یک حکایت اخلاقی جلد 1 صفحه 609

هر کس علی را دوست دارد و دشمن بدار هر کس علی را دشمن میدارد»؟!

طلحه گفت: آری شنیده ام! حضرت فرمود: پس چرا به جنگ با من برخاسته ای؟ تو اول کسی بودی که با من بیعت کردی و سپس بیعت خود را شکستی! در حالی که خداوند عزوجل می فرماید: «هر کس پیمان شکنی کند به زیان خود اقدام کرده است.»(1) در این هنگام طلحه گفت: استغفر الله و سپس برگشت.(2)

با این که طلحه در بسیاری از جنگ های پیامبر(صله الله علیه و اله وسلم)شرکت داشت و از اشخاصی بود که در کشتن عثمان نقش مؤثری داشت و نیز اول کسی بود که با امام علی(علیه السلام)بیعت کرد و با وجود این که یک دستش شل بود؛ اما بعد از این که عدالت علی را دید، مخالفت کرد و در جنگ جمل علیه امام شرکت کرد و استغفر الله گفت و از میدان جنگ بیرون نرفت. مروان نیز به خاطر خون خواهی عثمان، طلحه را که کنار عایشه ایستاده بود، هدف تیر قرار داد و کشت.(3)

حکایت 886: اسراف مسلمه بن عبد الملک

مسلمه بن عبد الملک از فرماندهان ارتش بود و در جنگ روم سمت فرماندهی داشت. هنگامی که عمر بن عبد العزیز به خلافت رسید، او را به شام احضار کرد و اجازه داد هر روز به حضورش بیاید.

در آن ایام، گزارشی به خلیفه رسید که مسلمه، در زندگی خود به زیاده روی و اسراف گراییده و برای تهیه ی غذاهای گوناگون، روزی هزار درهم خرج سفر دارد.

عمر بن عبد العزیز از این خبر سخت ناراحت شد. تصمیم گرفت از مسلمه انتقاد کند و او را از این روش نادرست بازدارد.

شبی او را دعوت کرد تا با او شام خصوصی بخورد. ابتدا دستور داد انواع طعام را تهیه کنند، همچنین آشی از عدس و پیاز آماده نمایند، سپس دستور داد وقتی سفره را انداختند اول آش را بیاورند و بعد با مقداری فاصله سایر غذاها را بیاورند.

شب موعود فرا رسید. مجلس خصوصی بود و خلیفه در باره ی اوضاع جنگ با روم از او سؤال می کرد و مسلمه پاسخ می داد. مجلس به درازا کشید و دو ساعت از وقت شام گذشت، آن گاه خلیفه دستور داد غذا را بیاورند.

اول آش را حاضر کردند. چون مسلمه گرسنه شده بود، خود را با آش سیر کرد. بعد غذاهای رنگارنگ را آوردند؛ اما او دیگر نمی توانست بخورد.

خلیفه گفت: چرا نمی خوری؟ جواب داد: سیر شدم. خلیفه گفت: سبحان الله! تو از این آش که یک درهم خرج آن شده سیر شدی؛ ولی برای رنگین کردن سفره ی خود روزی هزار درهم خرج میکنی. از خدا بترس!

1- فتح / 10.
2- یکصد موضوع، پانصد داستان 58/2 : به نقل از: الغدیر 2/ 25.
3- یکصد موضوع، پانصد داستان 2/ 57 - 58؛ به نقل از: اسد الغابه 3/ 59