هزار و یک حکایت اخلاقی جلد 1 صفحه 611

آن گاه فرمودند: او را رها کنید که پدرش مکارم اخلاق را دوست داشت. بر عزیزی که ذلیل شده و ثروتمندی که بینوا گشته رحم کنید!

پس به قبیله ی خود بازگشت و به برادرش عدی گفت: کسی را بخشنده تر و کریم تر از محمد ندیدم، صلاح آن است که نزدش بروی تا ذلیل نشوی.

دختر حاتم آن قدر همانند پدرش صاحب انفاق و بخشش بود که روزی حاتم به او گفت: هرگاه دوکریم در مالی جمع شوند، مال را تلف میکنند، پس یا من کریم باشم یا تو؟ گفت: ای پدر! من جود را از تو یاد گرفتم.(1)

حکایت 890: تعصب بی مورد

امام صادق علی در یکی از سفرهای خود، مردی را مشاهده کرد که در گوشه ای بی حال افتاده بود. به همسفرش فرمود: گمان می کنم این مرد تشته باشد، او را سیراب کن! وی به بالین آن مرد رفت؛ ولی دیری نپایید که برگشت. امام پرسید: او را سیراب کردی؟

پاسخ داد: نه، این مرد یهودی است و من از حال أو اگاهم. امام از شنیدن این سخن برآشفت و فرمود: باشد، مگر انسان نیست؟!(2)

حکایت 891: آثار انفاق در فرزندان

از ابوحمزه ثمالی روایت شده است: مردی از فرزندان یکی از پیامبران، ثروت زیادی داشت و همه را در راه خدا انفاق میکرد. فرزندش به مادر خود گفت: پدرم چه کرده که همه می گویند خدا رحمتش کند؟

مادرش گفت: آدم صالحی بود و بر فقیران انفاق میکرد. پسر گفت: پس مال پدرم چه شد؟ گفت: بیشترش را انفاق کرد. پسر گفت: تو مال غیر را انفاق کردی و من تو را به خاطر این کار بخشیدم. اکنون چه قدر ثروت داریم؟ گفت: صد درهم، پس آن را گرفت و گفت: خداوند این صد درهم را برکت میدهد.

از خانه خارج شد و در راه دید جنازهای افتاده است. پس با هشتاد درهم آن، خرج کفن و دفن آن جنازه کرد و گفت: اگر خدا بخواهد به این بیست درهم باقی مانده برکت میدهد.

در راه مردی نزد او آمد و گفت: می خواهی تو را به فضل و کرم الهی دلالت کنم تا هرچه نصیب تو شود، سود آن را با من نصف کنی؟ گفت: بلی.

گفت: در راه به خانه ای عبور می کنی. تو را مهمان می کنند، در آن جا گربهی سیاهی است، آن را به بیست در هم از خادم خریداری کن. بعد گربه را سر ببر و مغز سرش را بیرون بیاور و به فلان شهر که سلطانش کور شده است ببر و بگو من چشم سلطان را علاج میکنم.

چون هر کس مدعی علاج می شود و نمی تواند دستور میدهند او را به دار بزنند. تو هیچ نترس و تا سه روز، هر روزی یک میل از مغز گربه به چشم سلطان بکش. در این صورت او خوب می شود.