هزار و یک حکایت اخلاقی جلد 1 صفحه 670

حرارت آتش دوزخ حفظ کند.(1)

گویند: در یکی از سال ها، امام حسین مقروض شد، معاویه از فرصت استفاده کرد و گفت: آن دو باغ را به دویست هزار دینار خریدار هستم. امام حسین(علیه السلام)فرمود: این دو باغ فروشی نیست، پدرم آن را بر فقیران وقف کرده تا چهره اش از حرارت آتش دوزخ محفوظ بماند، من آنها را به هیچ قیمتی نمی فروشم.(2)

حکایت 984: عبای مبارک

آورده اند: مردی از امام حسین(علیه السلام)حاجتی طلبید، حضرت فرمود: ای مرد! برآوردن این حاجت برای من مشکل است و می دانم حقی که بر من داری، بزرگ و سنگین است و من از این که اهداف تو را برآورده سازم، عاجزم و حال آن که بخشش در راه خدا هر چند زیاد باشد، باز هم اندک است و چیزی نزد من نیست که باعث تشکر شود. اگر این بخشش کم مرا بپذیری، تلخی چاره اندیشی و تلاش و تکلیف برای رفع کامل نیازمندی ات را از من برطرف کرده ای. مرد پاسخ داد: ای فرزند رسول خدا! آنچه مقدور است می پذیرم و احسانت را سپاس میگویم و به هیچ وجه آن را رد نمیکنم.

آن گاه حضرت نماینده خود را خواست و نفقه و مخارج آن مرد را کاملا محاسبه کرد، سپس فرمود: باقی مانده از آن سیصد هزار دینار) را بیاور. نماینده حضرت پنجاه هزار دینار حاضر کرد. حضرت فرمود: پانصد دینار را چه کردی؟ عرض کرد: نزد من است. امام فرمود: آن را نیز بیاور.

سپس حضرت تمامی پول ها را به مرد سائل داد و فرمود: باربری را حاضر کن تا این اموال را برایت حمل کند. مرد سائل چند باربر را حاضر کرد. امام حسین عبای خود را نیز به عنوان کرایه به باربرها داد. یکی از غلامان عرض کرد: به خدا سوگند حتی یک درهم نیز باقی نماند. حضرت فرمود: امیدوارم با این عمل پاداش بزرگی نصیب ما گردد.(3)

حکایت 985: کانون فضیلت

روزی عثمان در عصر خلافت خویش کنار مسجد نشسته بود، مرد فقیری از او کمک مالی خواست. عثمان پنج درهم به وی داد. مرد فقیر گفت: مرا نزد کسی راهنمایی کن که کمک بیشتری بکند. عثمان به طرف حضرت مجتبی و حسین بن علی(علیه السلام)و عبدالله جعفر (همسر حضرت زینب) که در گوشه ای از مسجد نشسته بودند، اشاره کرد و گفت: نزد این چند جوان که در آن جا نشسته اند برو و از آنها کمک بخواه. وی نزد آنها رفت. حضرت مجتبی فرمود: از دیگران کمک مالی خواستن تنها در سه مورد روا است: خون بهایی به گردن انسان باشد و از پرداخت آن عاجز گردد، بدهی کمرشکن داشته باشد و از عهده ی پرداخت آن برنیاید یا

1- پس از علی (ع)، امام حسن (ع) و سپس امام حسین (ع) و ... طبق وقفنامه عمل کردند و از درآمد آن دو باغ، بذل و بخشش می کردند.
2- فراز های برجسته از سیره امامان شیعه 1/ 167 - 168؛ به نقل از : مستدرک الوسائل4/ 514
3- لمعه من بلاغه الحسین / 241 - 243؛ به نقل از: مقتل الخوارزمی 1/ 153، فصل 7. نظیر این داستان در باره ی امام حسن مجتبی (ع) نیز نقل شده است ر.ک: کشف الغمه 2/ 132 - 133.