هزار و یک حکایت اخلاقی جلد 1 صفحه 671

فقیر و درمانده باشد. کدام یک از اینها برای تو پیش آمده است؟ گفت: اتفاقا گرفتاری من یکی از این سه چیز است. حضرت مجتبی(علیه السلام)پنجاه دینار (معادل پانصد درهم) به وی مرحمت فرمود و به پیروی از آن حضرت، حسین بن علی علیه چهل و نه دینار و عبدالله بن جعفر چهل و هشت دینار به وی دادند. فقیر موقع بازگشت، از کنار عثمان گذشت. عثمان گفت: چه کردی؟ جواب داد: از تو پول خواستم تو هم دادی؛ ولی هیچ نپرسیدی پول را برای چه منظوری می خواهم؛ اما وقتی نزد آن سه نفر رفتم یکی از آنها (حسن بن علی در مورد مصرف پول از من سؤال کرد و من هم جواب دادم و آن گاه هر کدام این مقدار به من عطا کردند. عثمان گفت: این خاندان، کانون علم و حکمت و سرچشمه ی نیکی و فضیلت هستند. نظیر آنها را کجا می توان یافت؟ اینها کسانی هستند که علم را در انحصار خود درآورده اند و همه ی خیر و حکمت را در اختیار خود گرفته اند و در بلندنظری بی نظیرند.(1)

حکایت 986: شب مردان خدا!

شهید مرتضی مطهری می گوید: حاج میرزا علی آقای شیرازی اصفهانی رضوان الله علیه مرد بسیار بزرگی از نظر معنویت بود. ایشان استاد بزرگ من و یکی از بزرگ ترین اهل معنایی است که من در عمر خود دیده ام.

یک شب ایشان در قم مهمان ما بودند و ما را هم به تبع به منزل یکی از فضلای قم دعوت کردند و بعضی از اهل ذوق و ادب و شعر هم در آن جا بودند. در آن شب بحث در باره شعر و ادب بود، تازه آن شب فهمیدم که این مرد چقدر اهل شعر و ادب است و چقدر بهترین شعرها را در عربی و فارسی می شناسد. دیگران که می خواندند، ایشان هم شعری می خواند و می فرمود: این شعر از آن شعر بهتر است، این مضمون را این بهتر گفته است، فلان مضمون را فلان کس بهتر گفته است، کی چنین گفته، کی چنان گفته و... .

خدا میداند وقتی بیرون آمدم این آدم به شدت می لرزید. گفت: من این قدر تصمیم می گیرم که شب شعر نخوانم، آخرش جلوی خودم را نمی توانم بگیرم. مدام «أستغفر الله ربی و أتوب إلیه» میگفت؛ مثل کسی که معصیت بسیار بزرگی را مرتکب شده است.

خدای نکرده اگر ما شراب خورده بودیم، این قدر مضطرب نمی شدیم که این مرد به خاطر یک عمل مکروه مضطرب شده بود. این جور اشخاص، چون محبوب خدا هستند از ناحیه ی خدا مجازات هایی دارند که ما و شما لیاقت آن جور مجازات ها را نداریم.

هر شب این مرد دست کم از دو ساعت به طلوع صبح بیدار بود و من معنی شب زنده داری را آن جا فهمیدم؛ معنی این که شب مردان خدا روز جهان افروز است را آن جا فهمیدم، معنی عبادت را آن جا فهمیدم، معنی