هزار و یک حکایت اخلاقی جلد 1 صفحه 98

حکایت 155: صله رحم امام

حسن بن علی پسر عموی امام صادق ((علیه السلام))از افراد شجاع و پر صلابت بود، به طوری که به او رُمح آل ابوطالب (نیزه ی خاندان ابوطالب) می گفتند و چون بینی پهنی داشت به «حسن أفطس» معروف شد.

او در ماجرای قیام عبدالله محض نواده ی امام حسن ((علیه السلام)) بر ضد منصور دوانیقی خلیفه ی عباسی پرچمدار بود و بر سر همین موضوع با امام صادق ((علیه السلام))کدورتی داشت، به حدی که یک بار با کارد پهن به امام ((علیه السلام))حمله کرد تا آن حضرت را بکشد.

«سالمه» یکی از کنیزهای امام می گوید: در آن هنگام که امام در بستر شهادت قرار گرفت، در بالینش بودم و از ایشان پرستاری می کردم. امام بیهوش شد، وقتی به هوش آمد فرمود: هفتاد دینار به حسن افطس بدهید و فلان مقدار و فلان مقدار به افراد دیگر. عرض کردم: آیا به مردی که به شما حمله کرد و می خواست شما را بکشد هفتاد دینار بدهیم؟

امام فرمود: آیا نمی خواهی مشمول این آیه باشم که خداوند می فرماید: «کسانی که پیوندهایی را که خداوند به آنها امر کرده است بر قرار می دارند و از پروردگارشان می ترسند و از بدی حساب بیم دارند... دارای عاقبت نیک در سرای آخرت خواهند بود»(1)

سپس فرمود: آری ای سالمه! خداوند بهشت را آفرید و پاکیزه و خوشبو ساخت به گونه ای که بوی خوش آن از دو هزار سال راه بر مشام می رسد؛ ولی این بوی خوش به مشام قطع کننده ی پیوند و خویشاوندی و عاق والدین نمی رسد.(2)

پیامبر در یکی از جنگها فرمود: هر کس با یکی از بنی هاشم برخورد کرد او را نشد؛ زیرا آنها را به زور به جنگ آورده اند.

در جنگ بدر شخصی به نام «ابو یسیر» عباس را اسیر کرد و عباس مانند چوبی بی حرکت ایستاد و چون بنای دفاع نداشت، ابو یسیر شانه های او را بست.

پیامبر بعد از جنگ به خاطر عدالت بین عباس و دیگران فرقی قائل نشد. شب اسیران را به ریسمان بستند و عباس نزدیک خیمه پیامبر قرار داشت. صدای ناله ی عباس به گوش پیامبر رسید، به همین جهت تا نیمه های شب خوابش نمی برد و پهلو به پهلو میشد.

یک نفر از مسلمانان که نزدیک پیامبر بود پرسید: یا رسول الله ! چرا نمی خوابید؟ فرمود: ناله ی عمویم عباس ناراحتم میکند و خوابم نمی برد. اندکی بعد صدای عباس خاموش شد.

پیامبر پرسید: چه شده که ناله ی عمویم را نمی شنوم؟ آن شخص گفت: ریسمان او را شل کردم. پیامبر فرمود: ریسمان همه ی اسیران را شل کن.(3) .

1- رعد 21.
2- یکصد موضوع، پانصد داستان 623/1 -624؛ به نقل از: حکایت های شنیدنی 5/ 30؛ الغیبه (طوسی) / 128.
3- یکصد موضوع، پانصد داستان 327/1 - 328؛ به نقل از: پیامبر و یاران 85/4 .