هزار و یک حکایت اخلاقی جلد دوم صفحه 118

بنگرید. اگر من از ضربت او مردم، او را تنها یک ضربت بزنید و دست و پا و دیگر اعضای او را نبرید. من از رسول خدا صلی الله علیه وال شنیدم که فرمود: بپرهیزید از بریدن اعضای مرده؛ هر چند سگ درنده باشد. (1)

قَدْ غَیَّرَ الطَّعْنُ مِنْهُمْ کُلَّ جارِحَهٍ

سوی الْمَکارِمَ فی اَمْنٍ مِنَ الْغَیْرِ

حکایت 121: عادت ملک کرمان!

سدید الدین محمد عوفی در جوامع الحکایات می نویسد: آورده اند: ملکی ( پادشاهی) بود در کرمان، در غایت کرم و مروت ( جوانمردی) و عادت او آن بود که هر کس از غرب به شهر او می رسید، سه روز مهمان او می بود و نان می خورد. وقتی لشکر عضد الدوله بیامد و او طاقت مقاومت ایشان نداشت. در حصار رفت و هر صبح که برآمدی (خورشید طلوع می کرد) جنگی کردی عظیم سخت و خلقی را بگشتی و چون شب درآمدی (خورشید غروب می کرد)، مبلغی (مقداری) طعام را بفرستادی به نزدیک خصمان ( دشمنان)، چنان که لشکر خصم را کفایت بودی. عضدالدوله رسول فرستاد و گفت: این چیست که تو می کنی؟ روز، ایشان را می کشی و شب، به ایشان طعام می دهی؟! إملک کرمان گفت:

جنگ کردن، اظهار مردی است و نان دادن، اظهار جوانمردی. ایشان (لشکر عضد الدوله) اگرچه خصم من اند، اما در این ولایت، غریب اند و چون غریب باشند در این ولایت مهمان باشند و جوانمردی نباشد که مهمان را بی برگ ( بدون غذا) بگذارند. عضد الدوله گفت:

کسی را که چنین مروت بود، ما را با او حرب (جنگ) کردن، خطا است. ملک کرمان ] از در حصار برخاست و بدین مروت و مردی، خلاص یافت!(2)

حکایت 122 : لگد به افتاده؟

عبد الملک بن مروان، بعد از بیست و یک سال حکومت استبدادی، در سال 86 هجری از دنیا رفت. بعد از وی پسرش ولید جانشین او شد. ولید برای آن که از نارضایتی های مردم بکاهد، بر آن شد که روش دستگاه خلافت و طرز رفتار با مردم را تغییر دهد. به خصوص در مقام جلب رضایت مردم مدینه - که یکی از دو شهر مقدس مسلمانان و مرکز تابعین و باقی ماندگان صحابهی پیامبر صلی الله علیه واله و اهل فقه و حدیث بود - برآمد؛ از این رو هشام بن اسماعیل مخزونی (پدر زن عبد الملک) را که قبلا حاکم مدینه بود و ستمها کرده بود و6.