هزار و یک حکایت اخلاقی جلد دوم صفحه 120

جواب باید دادن و آن ثواب بسیار تو را باشد و اندک مرا(1) که مرا به جز این قوت مکافات (جبران خدمات توا نیست.(2)

حکایت 124: جوانمردی ابن ابی عمیر

محمد بن ابی عمیر از پرورش یافتگان مکتب اهل بیت(علیه السلام) و از روایان مورد وثوق و اعتماد است. او مدتی به شغل برازی اشتغال داشت و دارای تمکن مالی بود، ولی بر اثر پی آمد هایی اموالش از دست رفت و به فقر و بی چیزی مبتلا گردید. از مردی ده هزار درهم طلب داشت. مدیون برای آن که بدهی خود را بپردازد، خانه ی مسکونی خویش را به ده هزار درهم فروخت و با پول آن روانه ی خانه ی ابن ابی عمیر شد. در را کوبید، ابن ابی عمیر از منزل بیرون آمد.

مدیون، پول ها را تقسیم وی نمود و گفت: این مبلغی است که از شما به ذمهی من است. پرسید: این پول را چگونه به دست آوردی؟ آیا از کسی ارث بردهای؟ گفت: نه، آیا شخصی به تو بخشیده است؟ جواب داد: نه، آیا متاعی داشته ای که فروخته ای؟ باز هم پاسخ نفی داد و گفت: خانهی مسکونی ام را برای ادای دین خود فروخته ام و پولش را برای شما آورده ام.

ابن ابی عمیر گفت: «ذریح محاربی» از امام صادق (علیه السلام) حدیث کرده که فرمود: لایخرج الترجل عن مسقط رأسه بالدین؛ «شخص بدهکار به جهت ادای دین، از منزل مسکونی اش رانده نمی شود.» سپس گفت: به خدا قسم با آن که هم اکنون آن قدر در مضیقهی مالی هستم که حتی به یک درهم نیز احتیاج دارم، اما این پول را نمی گیرم.(3)34

1- سلام، هفتاد ثواب دارد که 69 ثواب آن برای سلام کننده و یک ثواب آن برای پاسخ دهنده است.
2- ژوح الجنان و روح الجنان ج 3، ص 455؛ ذیل تفسیر آیهی 86 سوره ی مبارکه ی نساء.
3- اخلاق از نظر همزیستی و ارزش های انسانی (گفتار فلسفی) ج 1، ص 303؛ به نقل از: جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام ج 25، ص 334