هزار و یک حکایت اخلاقی جلد دوم صفحه 208

اعضا موافق بود، تمام ایمانش از بین می رود.(1)

حکایت 242: اطلاعات هدهد

نقل است که: روزی ابن سکیت در مجلس متوکل با مردی به بحث و مناظرهی علمی مشغول بود. در اثنای بحث ابن سکیت خطاب به آن مرد گفت: أتراک أحطت بما لم أحط به؟ یعنی: فکر میکنی به مطلبی رسیده ای که من آن را نفهمیده ام؟ مرد گفت: چه اشکالی دارد، و حال آن که هدهد که بهترین پرندگان است به حضرت سلیمان (علیه السلام) گفت: «أَحَطْتُ بِمَا لَمْ تُحِطْ بِهِ » (2)؛ یعنی: من بر چیزی آگاهی یافتم که تو بر آن آگاهی نیافتی(3)

حکایت 243 : ابلیس و شش هزار سال عبادت

امام علی (علیه السلام) می فرماید: فَاعْتَبِرُوا بِمَا کَانَ مِنْ فِعْلِ اَللَّهِ بِإِبْلِیسَ إِذْ أَحْبَطَ عَمَلَهُ اَلطَّوِیلَ وَ جَهْدَهُ اَلْجَهِیدَ وَ کَانَ قَدْ عَبَدَ اَللَّهَ سِتَّهَ آلاَفِ سَنَهٍ لاَ یُدْرَی أَ مِنْ سِنِی اَلدُّنْیَا أَمْ مِنْ سِنِی اَلْآخِرَهِ عَنْ کِبْرِ سَاعَهٍ وَاحِدَهٍ فَمَنْ ذَا بَعْدَ إِبْلِیسَ یَسْلَمُ عَلَی اَللَّهِ بِمِثْلِ مَعْصِیَتِهِ کَلاَّ مَا کَانَ اَللَّهُ سُبْحَانَهُ لِیُدْخِلَ اَلْجَنَّهَ بَشَراً بِأَمْرٍ أَخْرَجَ بِهِ مِنْهَا مَلَکاً إِنَّ حُکْمَهُ فِی أَهْلِ اَلسَّمَاءِ وَ أَهْلِ اَلْأَرْضِ لَوَاحِدٌ وَ مَا بَیْنَ اَللَّهِ وَ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْ خَلْقِهِ هَوَادَهٌ فِی إِبَاحَهِ حِمًی حَرَّمَهُ عَلَی اَلْعَالَمِینَ.

پس، از آن معاملت که خداوند با ابلیس کرد عبرت بگیرید. آن همه اعمال نیکویش را باطل گردانید و آن همه سعی و کوشش او را بی ثمر ساخت. ابلیس شش هزار سال خدا را عبادت کرد، حال از سال های دنیا بود یا سال های آخرت(4) کس نداند، ولی یک لحظه تکبر ورزید. بعد از ابلیس چه کسی ممکن است که از این گونه نافرمانی ها در برابر ذات احدیت در امان ماند؟ هرگز خداوند انسانی را به بهشت نمی برد که مرتکب عملی شده باشد که ملکی را به سبب آن از بهشت رانده است. حکم او بر اهل آسمان ها و مردم روی زمین یکسان است و

1- جامع الدرر ج 1، ص 281.
2- نمل، 22.
3- محاضرات الادباج 1، ص 101.
4- هر روز از سال های آخرت، برابر است با هزار سال دنیایی؛ همان گونه که در سوره حج، آیه ی 47 می خوانیم: « وَإِنَّ یَوْمًا عِنْدَ رَبِّکَ کَأَلْفِ سَنَهٍ مِمَّا تَعُدُّونَ »