هزار و یک حکایت اخلاقی جلد دوم صفحه 29

رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) از این سخنان که بوی چاپلوسی و تملق از آن به مشام می رسید، خشمگین شد و به اعرابی فرمود: یا أعرابی کم دون لسانک من حجاب؛ زیانت پشت چند حجاب و مانع قرار دارد؟ اعرابی جواب داد: دو حجاب، یکی لب ها و دیگری دندان ها.

پیامبر(صلی الله علیه و آله) فرمود: ما کان فی واحد هذینی ما یود تا تمب لسانک هذا؟؛ هیچ یک از این دو مانع، نتوانست تیزی زبان تو را از ما بگرداند و دور سازد؟! سپس فرمود: أَمَا إِنَّهُ لَمْ یُعْطَ أَحَدٌ فِی دُنْیَاهُ شَیْئاً هُوَ أَضَرُّ لَهُ فِی آخِرَتِهِ مِنْ طَلَاقَهِ لِسَانِهِ؛ به یقین، بین تمام آنچه که در دنیا به شخص عطا شده است، هیچ چیز برای آخرت او زیان بارتر از طلاقت زبان و نفوذ کلام نیست.

سپس آن حضرت برای این که آن مرد را ساکت کند و به آن صحنه ی ناراحت کننده خاتمه دهد، به امام علی (علیه السلام) فرمود: ثم قاقطع لسائه؛ برخیز و زبانش را قطع کن علی (علیه السلام) حرکت کرد، چند درهمی به وی داد و خاموشش ساخت.

سخن رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) به قدری شدید و تکان دهنده بود که حاضران، تصور کردند علی (علیه السلام) زبان آن مرد را قطع خواهد کرد، ولی پیشوای اسلام با ادای این جمله ی تند از طرفی مراتب ناراحتی و عدم رضایت خود را از گفته های وی آشکار ساخت و از طرف دیگر به همهی حضار فهماند که تملق و چاپلوسی از عیوب بزرگ اخلاقی است و مسلمانان باید جدا از این خوی ذلت بار و موهن برحذر باشند.(1) تغاری بشکند، ماستی بریزد شود دنیا به کام کاسه لیسان

حکایت 30: الغزش های زبان

آورده اند: «ابن سکیت» می گفت: متوکل دستور داد تا مرا به عنوان معلم «معتز بالله» قرار دادند. روز اول درس از او پرسیدم: امروز موضوع درسمان چه باشد؟ گفت: فرار از کلاس! گفتم: آری و چون خواستم او را بنشانم، از دستم گریخت و در حال فرار پایش به سنگی برخورد کرد و زخمی شد و در آن حال این بیت را می خواند:

یموت الفتی من عثره بلسانه ولی یموث المره من عثره الرجل (2) من ابن سیگیت به متوکل گفتم: شما مرا آورده اید تا این کودک را تعلیم دهم و حال آن