هزار و یک حکایت اخلاقی جلد دوم صفحه 291

سر به صحرا میگذاشتید و بر اعمال خود می گریستید و بر سر و سینه ی خود می زدید و اموال تان را رها می کردید و می رفتید، بی آن که نگهبانی یا کسی از سوی خود بر آن بگمارید و هر کس در اندیشه ی خویش می بود و به دیگری نمی پرداخت.(1)

حکایت 377: عدل و احسان!

مجرمی را نزد منصور آوردند، مرد خطاب به منصور گفت: «إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ » (2)، «خداوند به عدل و احسان فرمان می دهد. اگر با دیگر مجرمان با عدل برخورد کردی، با من با احسان برخورد کن.

منصور از سخن او خوشش آمد و او را بخشید.(3)

حکایت 378 : ندیمان

از یکی از ندیمان پادشاهی پرسیدند: حالتان با پادشاه چگونه است؟ گفت: حال ما با شخص شاه آن گونه است که خدای سبحان فرموده: «سَمَّاعُونَ لِلْکَذِبِ أَکَّالُونَ لِلسُّحْتِ »(4).

حکایت 379 : معبر و مفسر!

روزی حسن بصری به ابن سیرین کنایه زد و گفت: تو چنان خواب را تعبیر می کنی که گویا از فرزندان حضرت یعقوب هستی؟ ابن سیرین نیز در پاسخ گفت: و تو چنان قرآن را تفسیر می کنی که گویا شاهد نزول آن بوده ای!(5)

حکایت 380: دزد اموال

رئیس گروهی از دزدان، اموال قافله ای را غارت کرد. میان کاروانیان شخصی بود که روی طاقه های پارچه ی خود آیه ی شریفهی و بسم الله الرحمن الرحیم نوشته بود(6). وقتی چشم رئیس راهزنان به این جمله ی شریف افتاد، بی درنگ دستور داد اموال را به صاحبانت.

1- نهج البلاغه، خطبه ی 115.
2- نحل، 90
3- محاضرات الادباج 1، ص 472
4- مائده، 42. منظور: دروغ های فراوان می شنوند و بسیار مال حرام می خورند. محاضرات الادباج 1، ص 252.
5- محاضرات الادباج 1، ص 307.
6- (6) این عمل، میان تجار سابق برای محفوظ ماندن اموال شان از دست راهزنان، مرسوم بوده است.