هزار و یک حکایت اخلاقی جلد دوم صفحه 316

می نمود(1) که طعام می خورد و نمی خورد تا مهمان طعام بخورد و سیر شد.(2)

حکایت 405: نان و کباب

امام علی بن ابی طالب - علیه صلوات الله الملک الغالب . مدتی بود که اشتها و میل به غذایی از جگر کباب شده با نان نرم داشت، مدت یک سال به همان نحو گذشت و تهیه چنان غذایی میسر نشد. روزی در ماه مبارک رمضان، امام علی علیه السلام از فرزندش امام حسن مجتبی علیه السلام خواست که چنان غذایی برای افطار تهیه نماید. حضرت مجتبی غذای مورد علاقه پدر را درست کرد. هنگام افطار، هنوز امام علی علیه السلام دست به سوی غذا پیش نبرده بود که فقیری بر در خانه آمد و اظهار تنگدستی نمود. امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: غذا را بردارید و برای او ببرید تا فردای قیامت در نامه ی (اعمال) ما خوانده نشود که: « أَذْهَبْتُمْ طَیِّبَاتِکُمْ فِی حَیَاتِکُمُ الدُّنْیَا وَاسْتَمْتَعْتُمْ بِهَا » (3). حضرت مجتبی غذا را از سفره برداشت و به آن فقیر داد.(4)

سایه پیغمبر ندارد هیچ میدانی چرا

آفتابی چون علی در سایه پیغمبر است

حکایت 406: مضیقهی بی آبی

معاویه بن ابی سفیان، در حدود شانزده سال بود که به عنوان امارت در شام حکومت می کرد و بدون آن که به احدی اظهار کند، مقدمات خلافت را برای خویش فراهم می ساخت. از هر فرصتی برای منظوری که در دل داشت استفاده می کرد. بهترین بهانه برای این که از حکومت مرکزی سرپیچی کند و داعیه ی خلافت را آشکار نماید، موضوع کشته شدن عثمان بود. او در زمان حیات عثمان، به استغاثه های عثمان پاسخ مساعد نداد و تقاضاها و استمدادهای عثمان را نشنیده و ندیده گرفت؛ اما منتظر بود عثمان کشته شود و قتل وی را بهانه ی کار خود قرار دهد. عثمان کشته شد و معاویه فورا در صدد بهره برداری برآمد.

از سوی دیگر، مردم پس از قتل عثمان دور علی علیه السلام را که به جهات مختلفی از رفتن زیر بار خلافت امتناع می کرد، گرفتند و با او بیعت کردند. علی علیه السلام پس از آن که دید مسؤولیت8.

1- وانمود می کرد.
2- دویست داستان تاریخی از صد کتاب، صص 226 - 225؛ به نقل از: تفسیر ابو الفتوح رازی.
3- أحقاف، 20، ترجمه: شما لذات بهشتی و خوشی های تان را در زندگی دنیا به شهوت رانی و ظلم و عصیان از بین بردید و بدان لذت دنیوی برخوردار و دلباخته بودید.
4- هزار و یک حکایت تاریخی ج 2، ص 200، تفسیر نمونه ج 21، ص 348.