هزار و یک حکایت اخلاقی جلد دوم صفحه 336

مدینه - رسید. در آن جا پیام رسان خواهرش حضرت سکینه به ایشان رسید و هزار درهم پول به امام سجاد علیه السلام داد و عرض کرد: خواهر شما حضرت سکینه (س) این مبلغ را برای شما فرستاده که در سفر حج جهت مخارج سفر به مصرف برسانید. امام سجاد آن پول را گرفت. هنوز چندان از مدینه فاصله نگرفته بودند که آن حضرت تمامی آن پول ها را بین مستمندان تقسیم نمود.(1)

حکایت 430: خوشه های شکر

مردمی که به حج رفته بودند، در سرزمین منی جمع بودند. امام صادق علیه السلام و گروهی از یاران لحظه ای در نقطه ای نشسته، از انگوری که جلوشان بود می خوردند. فقیری پیدا شد و کمک خواست. امام مقداری انگور برداشت و خواست به سائل بدهد، سائل قبول نکرد و گفت: به من پول بدهید. امام گفت: خیر است، پولی ندارم. سائل مأیوس شد و رفت.

سائل بعد از چند قدم که رفت، پشیمان شد و گفت: پس همان انگور را بدهید امام فرمود: خیر است و آن انگور را هم به او نداد (چون سائل، کفران نعمت کرده بود).

طولی نکشید سائل دیگری پیدا شد و کمک خواست. امام برای او هم یک خوشه انگور برداشت و داد. سائل انگور را گرفت و گفت: سپاس خداوند عالمیان را که به من روزی رساند. امام با شنیدن این جمله او را امر به توقف داد و سپس هر دو مشت را پر از انگور کرد و به او داد. سائل برای بار دوم خدا را شکر کرد. امام باز هم به او گفت بایست و نرو.

سپس به یکی از کسانش که آن جا بود رو کرد و فرمود: چقدر پول همراهت هست؟ او جست و جو کرد، در حدود بیست درهم بود؛ به امر امام آن را به سائل داد.

سائل برای سومین بار زبان به شکر پروردگار گشود و گفت: سپاس منحصرا برای خدا است. خدایا! منعم تویی و شریکی برای تو نیست. امام بعد از شنیدن این جمله، جامه ی خویش را از تن در آورد و به سائل داد. در این جا سائل لحن خود را عوض کرد و جمله ای تشکر آمیز نسبت به خود امام گفت.

امام بعد از آن دیگر چیزی به سائل نداد و او رفت. یاران و اصحاب که در آن جا نشسته بودند، گفتند: ما چنین استنباط کردیم که اگر سائل همچنان به شکر و سپاس خداوند ادامه می داد، باز هم امام به او کمک می کرد، ولی چون لحن خود را تغییر داد و از خود امام9.