هزار و یک حکایت اخلاقی جلد دوم صفحه 340

امام رضا علیه السلام پس از شنیدن این خبر، خطاب به فرزندش امام جواد علیه السلام چنین نوشت: به من خبر رسیده که غلامان و دوستان، هنگامی که می خواهی از خانه بیرون بیایی، تو را از درب خصوصی بیرون می آورند نه از درب عمومی؛ آنها این کار را از این رو می کنند که از جانب تو، خیری به بینوایان نرسد. تو را به حق خودم سوگند میدهم حتما ورود و خروجت از درب بزرگ و عمومی می باشد و هنگام خروج درهم و دینار به همراه خود بردار، هر کس تقاضای کمک کرد، عطایش کن. به عموهایت کمتر از پنجاه دینار (معادل پانصد درهم) و به عمه هایت کمتر از بیست و پنج دینار (معادل دویست و پنجاه درهم) نده. هر چه بیشتر عطا نمودی، اختیار با تو است. من می خواهم خداوند مقام تو را بالا ببرد؛ بنابراین دستت را بگشا و انفاق کن و با توکل بر خداوند صاحب عرش، از کمبود و کم شدن، هراسی به دل راه نده.

حکایت 436: دینارهای خاکی

اسماعیل بن محمد می گوید: روزی در مسیر عبور امام حسن عسکری علیه السلام نشسته و منتظر بودم تا آن حضرت از آن راه بگذرد. هنگامی که آن حضرت نزدیک شد، نزدش رفته و سوگند یاد کردم که حتی یک درهم ندارم و نه لقمه ای تا بدان رفع گرسنگی کنم! (به قول معروف، آه در بساط ندارم).

آن حضرت فرمود: ای اسماعیل! به دروغ سوگند یاد کردی! در حالی که دویست دینار در فلان جا دفن و مخفی نموده ای؛ البته این مطلب را از آن جهت نگفتم که به تو کمکی نکنم. سپس آن حضرت به غلامش فرمود: ای غلام! هر چه نزد تو است به او بده. غلام نیز صد دیناری را که به همراه داشت، به من داد.(1) (1) کشف الفمه ج 3، ص 288. مناقب ابن شهر آشوب ج 4، ص 432. نکته: اسماعیل بن محمد در ادامه می گوید: سپس آن حضرت روی مبارکش را به من نموده و فرمود: آن دینارهایی را که دفن و مخفی نموده ای، حرام کردی هر چند به آن ها نیاز مبرم داری! و آن حضرت راست می فرمود چون من هر چه به دست می آوردم، خرج می کردم تا این که کاملا نیازمند شدم. پس از اندک مدتی به سراغ دینارهای دفن شده رفتم، ولی هر چه گشتم آن را نیافتم پس از تحقیق معلوم شد که پسرم محل دینارها را یافته و تمامی آن را برداشته و گریخته بود، لذا من به دیناری دست نیافتم و همان گونه شد که آن حضرت فرموده بود.