هزار و یک حکایت اخلاقی جلد دوم صفحه 348

می باشم. سپاس خدا را که چنین نبودم و اگر ستایش را دوست میداشتم، آن را رها می کردم به خاطر فروتنی در پیشگاه خدای سبحان و بزرگی و بزرگواری که تنها خدا سزاوار آن است.

گاهی مردم ستودن افرادی را برای کار و تلاش روا می دانند اما من از شما میخواهم که مرا با سخنان زیبای خود نستایید(1) تا از عهدهی وظایفی که نسبت به خدا و شما دارم، برآیم و حقوقی که مانده است بپردازم و واجباتی که بر عهده ی من است و باید انجام گیرد، ادا کنم.

پس با من چنان که با پادشاهان سرکش سخن می گویند، حرف نزنید و چنان که از آدم های خشمگین کناره می گیرند، دوری نجویید و با ظاهرسازی با من رفتار نکنید و گمان نبرید که اگر حقی به من پیشنهاد دهید بر من گران آید یا در پی بزرگ نشان دادن خویشم زیرا کسی که شنیدن حق یا عرضه شدن عدالت بر او مشکل باشد، عمل کردن به آن برای او دشوارتر خواهد بود. پس از گفتن حق یا مشورت در عدالت خودداری نکنید؛ زیرا خود را برتر از آن که اشتباه کنم و از آن ایمن باشم، نمی دانم مگر آن که خداوند مرا حفظ فرماید.(2) پس همانا من و شما بندگان مملوک پروردگاریم که جز او پروردگاری نیست. او مالک ما و ما را بر نفس خود اختیاری نیست. ما را از آنچه بودیم خارج و بدانچه صلاح ما بود، در آورد. به جای گمراهی، هدایت و به جای کوری، بینایی به ما عطا فرمود.(3)

حکایت 452 : قاضی القضات پای میز محاکمه

در زمان خلافت علی (علیه السلام) در کوفه، زره آن حضرت گم شد؛ پس از چندی در نزد یک مسیحی پیدا شد. علی او را به محضر قاضی برد و اقامه دعوی کرد که این زره از آن من است؛ نه آن را فروخته ام و نه به کسی بخشیده ام و اکنون آن را در نزد این مرد یافته ام.

قاضی به مسیحی گفت: خلیفه ادعای خود را اظهار کرد، تو چه می گویی؟ مسیحی6.

1- نفی تفکر: اسنوبیسم ( Snobbisme)؛ یعنی: گرایش به ستون های غلو آمیز
2- می پرسند اگر امام(علیه السلام) معصوم است، چرا می فرماید «خود را برتر از آن که اشتباه کنم، نمیدانم؟» در پاسخ می توان گفت که اولا آن حضرت می فرماید «بدون کمک خدا از اشتباه مصون نیستم» که این سخن خود اثبات عصمت است و ثانیه امام در تمام کارهای حکومتی با مشاوران خود مشورت می کرد و به رأی و نظر آنها عمل می نمود؛ فرمانداری را نصب می کرد و بعدها مشخص می شد که آن شخص فرد لایقی نبوده است. این گونه نبود که که آن حضرت مشورت نکند یا در همه جا از علم غیب کمک بگیرد. نهج البلاغه (دشتی)، ص 445، پاورقی 4.
3- نهج البلاغه (دشتی)، ص 443، خطبه 216.