هزار و یک حکایت اخلاقی جلد دوم صفحه 362

تو از دنیا رفت و در زیر خاک پنهان شد، زیر سایه پدر بود ولی اگر خلیفه پیش از او از دنیا می رفت، دخترت پس از مرگ تو دربدر می شد و ممکن بود مورد هتک حرمت واقع شود!» مرد فقیر به فرمایش آن حضرت عمل کرد؛ آن جمله های عاطفی در روان خلیفه اثر عمیقی بر جای نهاد و از حزن و اندوه خلیفه کاست. خلیفه دستور داد جایزه ای به مرد فقیر بدهند. آن گاه از مرد فقیر پرسید: این سخن از آن تو بود؟ مرد فقیر گفت: نه، حسن بن علی علیه السلام آن را به من آموخته است. خلیفه گفت: راست می گویی؛ او منبع سخنان فصیح و شیرین است.(1)

حکایت 471: پیرمرد و کودکان

پیرمرد مشغول وضو بود؛ اما طرز صحیح وضو گرفتن را نمی دانست. امام حسن و امام حسین - علیهما السلام ... که در آن هنگام طفل بودند، وضو گرفتن پیرمرد را دیدند. جای تردید نبود تعلیم مسائل و ارشاد جاهل واجب است باید وضوی صحیح را به پیر مرد یاد داد؛ اما اگر مستقیما به او گفته شود وضوی تو صحیح نیست، گذشته از این که موجب رنجش خاطر او می شود برای همیشه خاطره تلخی از وضو خواهد داشت. به علاوه از کجا که او این تذکر را برای خود تحقیر تلقی نکند و یکباره روی دنده لجبازی نیفتد و هیچ وقت زیر بار نرود. این دو طفل اندیشیدند تا به طور غیر مستقیم او را متذکر کنند در ابتدا با یکدیگر به مباحثه پرداختند و پیرمرد نیز می شنید. یکی گفت: وضوی من از وضوی تو کامل تر است. دیگری گفت: وضوی من از وضوی تو کامل تر است. بعد توافق کردند در حضور پیرمرد هر دو نفر وضو بگیرند و پیرمرد داوری کند. طبق قرار عمل کردند. هر دو نفر وضوی صحیح و کاملی در پیش چشم پیرمرد گرفتند. پیرمرد تازه متوجه شد که وضوی صحیح چگونه است و به فراست مقصود اصلی دو طفل را دریافت و سخت تحت تأثیر محبت بی شائبه و هوش و فطانت آنها قرار گرفت. پیرمرد خطاب به آن دو گفت: عزیزان من! وضوی شما صحیح و کامل است؛ من پیرمرد نادان هنوز وضو ساختن را نمی دانم. به حکم محبتی که بر امت جد خود دارید، مرا متنبه ساختید، متشکرم.(2)89