هزار و یک حکایت اخلاقی جلد دوم صفحه 375

حکایت 495 : کارگر و آفتاب

امام صادق علیه السلام جامهی زبر کارگری بر تن و بیل در دست داشت و در بوستان خویش سرگرم بود. چنان فعالیت کرده بود که سراپایش غرق عرق بود. در این حال، ابوعمرو شیبانی وارد شد و امام را در آن تعب و رنج مشاهده کرد؛ پیش خود گفت شاید علت این که امام شخصا بیل به دست گرفته و متصدی این کار شده، این است که کسی دیگر نبوده و امام از روی ناچاری، خودش دست به کار شده است. جلو آمد و عرض کرد: این بیل را به من بدهید، من انجام می دهم.

امام فرمود: نه، من اساسأ دوست دارم که مرد برای تحصیل روزی رنج بکشد و آفتاب بخورد.(1)

حکایت 496: عبر اطاعت از پروردگار

یکی از خلفا به دل درد شدیدی مبتلا شد. بختیشوع - که از پزشکان ماهر آن عصر بود - برای درمان به بالین خلیفه آمد و پس از معاینه، معجونی از دارو درست کرد و به خلیفه داد.

خلیفه آن دارو را مصرف نمود؛ ولی خوب نشد. بختیشوع که از درمان خلیفه ناامید شده بود، گفت: آن چه مربوط به علم پزشکی بود، همان بود که انجام دادم؛ بنابراین درد شما با برنامه طبی درمان نمی شود و همچنان ادامه خواهد داشت، مگر این که شخصی که دعایش به استجابت می رسد و در پیشگاه خدا مقامی دارد، برایتان دعا کند تا بهبودی حاصل نمایید. خلیفه به یکی از دربانان گفت: موسی بن جعفر را به این جا بیاور. او رفت و امام کاظم علیه السلام را به حضور خلیفه آورد. مأمور خلیفه در طی میسر، راز و نیاز و دعای امام کاظم علیه السلام را می شنید. همان دم درد خلیفه برطرف شد و شفا یافت. خلیفه به امام عرض کرد: به حق جدت پیامبر مصطفی صلی الله علیه واله بگو بدانم برای من چگونه دعا کردی؟ امام کاظم * فرمود: گفتم اللهم کما أریته ذل معصیته فأره عز طاعتی؛ «خدایا! همان گونه که نتیجهی ذلت بار گناه خلیفه را به وی نشان دادی، نتیجه عزت بخش اطاعتم (از تو) را به او بنمایان». به این ترتیب در همین فرصت نیز امام اولا خلیفه را گناهکار خواند و ثانیا به او فهماند که به خاطر گناه و انحراف، در ذلت و بیچارگی است و آن حضرت به خاطر اطاعت پروردگار، عزیز و ارجمند است.(2)0.