هزار و یک حکایت اخلاقی جلد دوم صفحه 403

او را سرزنش می کنم. در پی این فکر نزد امام صادق علیه السلام رفت و گفت: ای پسر رسول خدا! رسول خدا چنین لباسی را نپوشید و همچنین علی و هیچ کدام از پدرانت چنین لباسی بر تن نکردند. امام صادق علیه السلام در پاسخ فرمود: رسول خدا در عصری بود که فقر و تنگدستی همه جا را فرا گرفته بود و آن حضرت مطابق شرایط آن زمان، چنان لباسی می پوشید ولی دنیا بعد از آن عصر نعمتهایش را در همه جا فرو ریخت. شایسته ترین افراد به بهره مندی از این نعمت، نیکان هستند. آن حضرت در ادامه سخن پس از خواندن آیه ای از قرآن(1) چنین فرمود: ما سزاوارتر به بهره مندی از عطایای خداوند هستیم ولی ای سفیان ثوری! آنچه را که از لباس ظاهری می بینی آن را برای حفظ آبرو در نزد مردم پوشیده ام. در این هنگام امام صادق علیه السلام دست سفیان را گرفت و به سوی خود کشانید؛ سپس لباس ظاهر خود را بالا زد و لباس زیرین خود را که زبر و خشن بود به سفیان نشان داد و فرمود: این لباس خشن را برای رام کردن) نفس خود پوشیده ام و آن لباس ظاهر را که دیدی برای مردم بر تن کردهام. آن گاه امام لباس سفیان را گرفت و دید که لباس ظاهری او زبر و خشن است ولی لباس زیرین او نرم است؛ لذا به او فرمود: اما تو این لباس خشن را برای ( خودنمایی) نزد مردم پوشیده ای ولی آن لباس نرم را در زیر لباس خشن برای آسایش جان خود پوشیده ای (2) (تا مردم بگویند که سفیان زاهد است و بی اعتنا به دنیا).

حکایت 544: کنیز هراسان

روایت شده که سفیان ثوری بر امام صادق(علیه السلام) وارد شد و رخسار ایشان را دگرگونه یافت؛ دلیل آن را جویا شد. حضرت فرمود: «آنها را از این که بالای بام بروند، نهی کرده بودم؛ ولی هنگام ورود دیدم کنیزی از کنیزکان که یکی از فرزندان مرا پرورش می دهد، از نردبان بالا می رود؛ در حالی که کودک را هم در آغوش دارد. همین که مرا دید، به لرزه افتاد و سرگشته شد و کودک به زمین سقوط کرد و مرد.

دگرگونی رخسارم نه به سبب مرگ کودک، بلکه به سبب رعبی و هراسی است که آن کنیز را فرا گرفت»! امام پیشتر دو بار به آن کنیز فرموده بود: «تو در راه خدا آزادی و هیچ باکی بر تو نیست.»(3)74

1- أعراف، 32.
2- فرازهای برجسته از سیره امامان شیعه ج 1، صص 242 - 242؛ به نقل از: فروع کافی ج 6، ص 422
3- اهل بیت در قرآن و حدیث ج 1، ص 457؛ به نقل از : مناقب ابن شهر آشوب ج 4، ص 274