هزار و یک حکایت اخلاقی جلد دوم صفحه 523

تمام خواص و نزدیکان عبد الله بن زبیر را که در زندان هستند، اخته کن و سپس اسامی آنها را یک به یک بنویس.

با وصول نامه، حجاج بن یوسف این عمل غیر انسانی را تحت عنوان دستور خلیفه اجرا کرد و تمام زندانیان را ناقص العضو نمود و همه ی آنان را با اخته کردن از زندگی طبیعی محروم ساخت و باعث شد عمری را با رنج و عذاب سپری کنند.(1)

تا به دیو خشم و شهوت، مام نفس آبستن است

عمر ما را عاقبت سوز آتشی در خرمن است

خود چه خواهی کرد با خصمی که در پهلوی تو

هر بدی را کان(2) و هر شور و شری را معدن است

روی آسایش نبیند آن که در راهش هزار

دشمنی از حرص و کبر و آز اندر مکمن است

بند بگسل رهروا از شهپر طاووس جان

کاین همه آفت ز شهیز بند را نگسستن است

حکایت 679: برتر از رسول!

ابوالعینا روزی به صاعد بن مخلد گفت: ای وزیر! تو از رسول خدا صلی الله علیه واله برتری! صاعد بن مخلد گفت: وای بر تو، چطور برترم؟ ابوالعینا گفت: زیرا خدای عزوجل به پیامبر ( با آن عظمت و شکوه) فرمود: «وَلَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ » (3)؛ یعنی: «ای پیامبر!» اگر تندخوی و سنگدل بودی، از گردت پراکنده می شدند.» حال آن که تو ای وزیر، تندخوی و سنگدلی، اما ما از گرد تو پراکنده نمی شویم!(4) إن تکن فظا غلیظا لم یکن أمرک نافذ لاین الناس و إلا تجد الناس قنافذت.

1- اخلاق از نظر همزیستی و ارزش های انسانی (گفتار فلسفی) ج 2، ص 186 به نقل از: جوامع الحکایات، ص 278.
2- کان: معدن۔
3- آل عمران، 195.
4- مکالمه قرآنی ج 1، ص 33؛ به نقل از: معادن الجواهر و نزهه الخواطر ج 2، ص 230. نکته: حکایت مذکور از مصادیق «ذم شبیه به مدح» است.