هزار و یک حکایت اخلاقی جلد دوم صفحه 544

می کنیم. آن گاه به قبیلهی خود بازگشتند.(1)

حکایت 698: روز اذان را فراموش نکن!

روزی سلیمان بن عبد الملک - هفتمین خلیفه اموی - بالای منبر سخنرانی می کرد، ناگهان مردی از حاضران، فریاد برآورد و گفت: ای خلیفه! روز اذان را فراموش مکن.

سلیمان پس از پایان سخنرانی از منبر پایین آمد، آن مرد را به حضور طلبید و گفت: ای مرد! منظور تو از «روز اذان» چه بود؟ مرد گفت: خداوند می فرماید: «فَأَذَّنَ مُؤَذِّنٌ بَیْنَهُمْ أَنْ لَعْنَهُ اللَّهِ عَلَی الظَّالِمِینَ»(2) خلیفه پرسید: چه ستمی در حق تو واقع شده است؟ مرد گفت: در فلان منطقه زمینی داشتم که وکیل تو آن را ظالمانه و به زور از من گرفته است. سلیمان به وکیل خود نوشت: زمین این مرد را به او بازگردان و زمین دیگری همانند آن از ملک خود بر آن بیفزای. (3)

بنشین بر لب جوی و گذر عمر ببین

کاین اشارت ز جهان گذران ما را بس(4)

حکایت 699: فوت و فن دزدی

آورده اند: مردی را هوس دزدی در دماغ متمکن شده بود و می خواست که در آن صنعت، کمال یابد. او را نشان دادند که در شهر نیشابور مردی است که در این علم کمالی دارد و بر دقایق اختفا و اسرار (5) واقف و عارف است. مرد از شهر خود عزم آن جا کرد.

چون برسید، سرای آن دزد را نشان خواست و به خدمت او رفت و گفت: من آمده ام تا از تو چیزی بیاموزم و در این علم، مهارتی حاصل کنم. استاد او را ترحیب (6) و تربیت داد.

چون طعام پیش آوردند، مرد خواست که تناول کند، استاد او را گفت: به دست چپ بخور.

مرد دست چپ در پیش کرد. خواست که بخورد و چون عادت نداشت، نتوانست خورد، دست راست بیرون کرد. استاد گفت: جان پدر! در این کار که تو قدم نهادهای، اول مقام او، آن است که دست راست قطع کنند، از آن که حکم شرع این است(7) و چون تو را به دزدی

1- داستان راستان ج 1، ص 58؛ به نقل از: اصول کافی ج 2، ص 404.
2- أعراف، 44، ترجمه: در این هنگام ندا ده: های میان آنها، ندا میدهد که لعنت خدا بر ستمگران باد.
3- جلوه هایی از نور قرآن در مناظره ها، نکته ها و قصه ها، صص 38۔ 37؛ به نقل از: المستطرف ج 1، ص 235.
4- حافظ
5- پنهان داشتن و پوشاندن.
6- ترحیب: خوش آمدگویی
7- خدای رحیم در قرآن حکیم می فرماید:«وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَهُ فَاقْطَعُوا أَیْدِیَهُمَا جَزَاءً بِمَا کَسَبَا نَکَالًا مِنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ »؛ مانده ، 38. نکته: بنا بر مذهب شیعه تنها چهار انگشت ( بدون انگشت شست و کف دست) باید قطع شود.