هزار و یک حکایت اخلاقی جلد دوم صفحه 56

فرات تا مغرب نافذ بود. یکصد و بیست هزار دینار خرج مسجدی کرد در بین مصر و قاهره، برای دانشمندان و قاریان و صاحبان خانواده، هر ماه ده هزار دینار شهریه قرار داد و برای کمک به مستمندان روزانه صد دینار تعیین کرد.(1)

حکایت 60: بهلول و قبور

نقل کرده اند: بهلول چوبی را بلند کرده بود و بر قبرها می زد، گفتند: چرا چنین می کنی؟ گفت: صاحب این قبرها دروغگو هستند، چون تا وقتی در دنیا بودند، دایم می گفتند: باغ من، خانه ی من، مال من و...؛ ولی حالا همه را گذاشته و رفته اند و هیچ یک از آنها، مال اینها نیست!(2)(2)

حکایت 61: سرآمد گناهان!

سدید الدین محمد عوفی در جوامع الحکایات می نویسد: آورده اند که یکی از نوعهدان اسلام نزد امیر مؤمنان علی کرم الله وجهه، آمد و گفت: یا امیر مؤمنان! در اسلام، مناهی(3) بسیار است و مرا اجتناب از آن جمله از همه میسر نمی شود. یک خصلت از خصال ذمیمه، مرا اختیار کن تا از آن، دور باشم. امیر مؤمنان - رضی الله عنه - فرمود: از دروغ گفتن اجتناب کن. مرد از خدمت او بازگشت، در راهگذر او را نظر بر خانه ی خمار (مشروب فروشی ] افتاد و طبیعت او به نوشیدن خمر (شراب) میل کرد. خواست که آن را ارتکاب نماید، اندیشید که اگر امیر مؤمنان بپرسد که خمر خورده ای، اگر اقرار کنم، حد زند (4)و اگر گویم نه، دروغ گفته باشم و عهد کرده ام که دروغ نگویم. پس از سر آن در گذشت. همچنین به سر زنا رسید و داعیه ی شهوانی او را در آمد و به همان علت اول، ممتنع(5) شد و بر هر گناه که می رسید از بیم آن که نباید به سبب ارتکاب آن دروغ گفتن گیرد، عنان باز می کشید.

1- (1) عاقبت بخیران عالم، ج 1؛ به نقل از: الکلام یجر الکلام، ج 2، ص 145.
2- (2) داستان های عارفانه در آثار علامه آیت الله حسن زاده آملی؛ به نقل از: در محضر استاد، ص 73
3- (3) مناهی (جمع منه، اسم مفعول): چیزهایی که مورد نهی واقع شده است ( محرمات).
4- (4) حد نوشیدن شراب، هشتاد تازیانه (ضربه شلاق) است.
5- (5) امتناع کننده.