هزار و یک حکایت اخلاقی جلد دوم صفحه 584

قبل از کار فکر و تأمل کن.(1)

حکایت 760: همه صیادیم!

ابن جوزی می نویسد: واعظی شیرین سخن با ظاهری آراسته، امیری را موعظه کرد.

پس از آن که رفت، امیر مال فراوانی برایش فرستاد و او قبول کرد.

وقتی پیک امیر آمد و پذیرش اموال توسط واعظ را گزارش داد، امیر گفت: کلنا صیاد و لکن الشباک تختلف؛ همه ی ما در فکر به دام انداختن صید هستیم و تنها دام های ما مختلف است. (2)

حکایت 761: آژیر خطر ابلیس

از امام صادق(علیه السلام) روایت شده که فرمودند: وقتی که این آیه بر پیامبر اسلام نازل شد: «وَالَّذِینَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَهً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَکَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَمَنْ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللَّهُ وَلَمْ یُصِرُّوا عَلَی مَا فَعَلُوا وَهُمْ یَعْلَمُونَ أُولَئِکَ جَزَاؤُهُمْ مَغْفِرَهٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَجَنَّاتٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا وَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِینَ » (3)، ابلیس (پدر شیطان ها) سخت ناراحت گردید. بالای کوهی در مکه به نام «ثور» رفت و آژیر خطرش بلند شد و همهی یارانش را به تشکیل انجمن خود دعوت نمود. همه ی بچه شیطان ها جمع شدند، ابلیس نزول آیات فوق را به اطلاع آنان رساند و اظهار نگرانی کرد و از آنها کمک خواست.

یکی از یاران او گفت: من با دعوت نمودن انسان ها از این گناه به آن گناه، اثر این آیه را خنثی می کنم. ابلیس سخن او را نپذیرفت. دیگری پیشنهادی شبیه اولی کرد، ولی باز مورد پذیرش ابلیس قرار نگرفت تا این که شیطان کهنه کاری به نام «وسواس خناس» گفت:

پیشنهاد من این است که فرزندان آدم را با وعده ها و آرزوهای طولانی آلوده به گناه می کنم و می گویم که الآن برای توبه کردن زود است و فرصت توبه بسیار است وقتی که مرتکب گناه شدند، خدا را فراموش کرده و بازگشت به سوی خدا (توبه) از خاطر آنان محول.

1- یکصد موضوع، پانصد داستان ج 1، صص 160- 159؛ به نقل از روایت ها و حکایت ها، ص 195.
2- یکصد موضوع، پانصد داستان ج 3، ص 236؛ به نقل از الأذکیاء (ابن جز ز م 41
3- آل عمران، 136 - 135، ترجمه: و آنها که وقتی مرتکب عمل زشتی شوند یا به خود ستم کنند، به یاد خدا می افتند و برای گناهان خود طلب آمرزش می کنند. و کیست جز خدا که گناهان را ببخشد؟ . و بر گناه اصرار نمی ورزند با این که میدانند آنها پاداش شان آمرزش پروردگار و بهشت هایی است که از زیر درختانش نهرها جاری است جاودانه در آن می مانند چه نیکو است پاداش اهل عمل.