هزار و یک حکایت اخلاقی جلد دوم صفحه 599

شغل پستی مبتلا هستی.

کناس از کار دست کشید و رو به ابن سینا گفت: نان از شغل خسیس (1) می خورم تا بار منت شیخ الرئیس نکشم !(2)

حکایت 781: همنشین به

در تفسیر ابو الفتوح رازی - در باب مصاحبت و همنشینی - از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نقل شده که فرمودند: مثل همنشین خوب، مثل دکان عطر فروشی است که اگر از عطر آن به تو نچسبد، بوی خوش آن به مشام تو می رسد و متل همنشین بد مثل کورهی آهنگری است که اگر با آتش خود تو را نسوزاند، بوی بد و دود آن به تو می رسد.(3)

عاشر اخا ثقه تحظی بصحبته.

و الطبع مکتسب من کل مصحوب

کالریح آخذه مما تمر به

نتنا من النتن او طیبا من الطیب (4) تو اول بگو با چه کس زیستی

که تا من بگویم که تو کیستی

حکایت 782 : شرط بهشت

حضرت صادق(علیه السلام) فرمود: عده ای از انصار خدمت پیامبر(صلی الله علیه و آله) آمدند و پس از سلام عرض کردند: یا رسول الله (صلی الله علیه و آله)! حاجتی داریم. فرمودند: حاجت شما چیست؟ گفتند:

درخواست بزرگی است. فرمودند: هر چه هست، بگویید.

گفتند: می خواهیم بهشت را برای ما ضمانت کنید. پیامبر (صلی الله علیه و آله) سر برداشت و فرمودند:

ضمانت می کنم به شرط این که از احدی چیزی نخواهید. آنها پس از این، چنان بر شرط خود پا بر جا بودند که اگر در مسافرت هنگام سواری، شلاق یکی از آنها می افتاد، از ترس سؤال و درخواست به کسی نمیگفت آن را بدهد، بلکه خودش پیاده می شد و آن را از زمین بر می داشت (5)1.

1- شغل خسیس: کار پست
2- یکصد موضوع، پانصد داستان ج 1، ص 111؛ به نقل از: نمونه معارف ج 1، ص 162. نامه دانشوران.
3- جامع الدرر ج 1، ص 267؛ به نقل از: تفسیر روض الجنان و روح الجنان ( أبو الفتوح رازی).
4- معاشرت و همنشیبی کن با برادر دینی مورد اطمینان خود تا از مصاحبت با او بهره بیری؛ چون طبیعت انسان فضایل و رذایل را از همنشین خود کسب می کند، همچون باد که به هر چه بگذرد، بوی آن را با خود حمل می کند. اگر به گلستان بگذرد، بوی گل را اخذ می کند و اگر به مردار یا نجاستی بگذرد، بوی آن را می گیرد و پراکنده می کند.
5- پند تاریخ ج 4، ص 135؛ به نقل از: فروع کافی ج 4، ص 21.