هزار و یک حکایت اخلاقی جلد دوم صفحه 606

کتاب «سمر الاعراب (1) آورده است که در زمان پیشین، زاهدی بود از قبایل عرب. اهل آن قبیله به روزگار او تبرک کردندی و به مواعظ و نصایح او سکون(2) و سلوت (3) طلبیدندی.

شبی چنان اتفاق افتاد که سگان آن قبیله جمله (همه) بردند. بامداد اهل قبیله نزد او آمدند که دوش ( دیشب ) بی سببی ظاهر شد و سگان ما بمردند. گفت: صلاح شما در آن بود و آفریدگار تعالی، خیر شما در آن خواسته است.(4) ایشان بازگشتند. شب دیگر جمله (همه) مرغان ایشان بردند. روز دیگر بیامدند و گفتند مرغان ما بمردند. گفت: بهترین شما(5) در این بوده است و شما ندانید. گفتند: در این چه بهترین است که سگ، پاسبان ما بود و مرغان که مؤذن ما بودند و به صبح ما را بیدار می کردند. مردن ایشان فالی بد است.

شب دیگر جهد( تلاش کردند که آتش افروزند؛ البته از آتش زنه (6) آتش برون نیامد.

خوف و هراس بر ایشان مستولی شد. روز دیگر - چون برخاستند - خصمی (دشمنی) آمده بود و شب به آخر آورده و تمامت آن نواحی غارت کرده؛ چون آن جا روشنایی ندیده بودند و بانگ سگ و مرغ نشنیده، راه نبردند(7) و ایشان از آن خلاص یافتند و سخن آن زاهد، راست شد!(8)

حکایت 796: خیر است؟

در یکی از کشورهای آفریقایی، امپراطوری حکم می راند که از دوره ی کودکی رفیقی به نام «سایروس» داشت که خیلی خونسرد بود و در مقابل هر اتفاق بدی که رخ می داد، می گفت: «حتما خیر است!» امپراتور نیز اگرچه با این اعتقاد «سایروس» موافق نبود اما به دلیل اعتمادی که به او داشت، رفیق قدیمی اش را به مقام میر شکار امپراتور رسانده بود تا هر وقت به شکار می رود این دوست قدیمی مراقب امپراتور باشد.66

1- سمر الأعراب: «قصه های شبانهی عربهای بادیه نشین». نکته: در حدیثی آمده است: لگن سمیر القرآن (قرآن باید قصه گوی شب های تو باشد.). ترجمه ی الحیاه ج 2، ص 155.
2- آرامش.
3- خوشی، شادی، تستی
4- در قرآن مجید می خوانیم: «کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِتَالُ وَهُوَ کُرْهٌ لَکُمْ وَعَسَی أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئًا وَهُوَ خَیْرٌ لَکُمْ وَعَسَی أَنْ تُحِبُّوا شَیْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَکُمْ وَاللَّهُ یَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ » (بقره، 216)؛ یعنی: «چه بسا چیزی را خوش نداشته باشید، حال آن که خیر شما در آن است و یا چیزی را دوست داشته باشید، حال آن که شر شما در آن است و خدا میداند و شما نمی دانید.» و در سوره ای دیگر میخوانیم: «فَعَسَی أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئًا وَیَجْعَلَ اللَّهُ فِیهِ خَیْرًا کَثِیرًا » (نساء، 19) بعنی: «چه بسا چیزی خوشایند شما نباشد و خداوند خیر فراوانی در آن قرار می دهد.»
5- یعنی: بهترین چیزی که به مصلحت شما باشد.
6- آتش زنه: وسیله ای برای روشن کردن آتش، مثل سنگ چخماق، کبریت، فندک و....
7- یعنی راه پیدا نکردند و ندانستند.
8- جوامع الحکایات، ص 366