هزار و یک حکایت اخلاقی جلد دوم صفحه 643

دید همان سگ بالای دیوار قلعه است، دانست که قلعه راهی به خارج دارد و این سگ برای آن که طعمه ای به دست بیاورد از آن راه به لشگرگاه می آید و دوباره برمی گردد.

محرمانه به چند نفر مأموریت داد که جست و جو کنند و آن راه را بیابند، اما موفق نشدند. دستور داد انبانی را با روغن چرب کنند که برای سگ طعمه ی مطبوعی باشد، مقداری ارزن در آن بریزند و دیواره انبان را سوراخ سوراخ کنند به طوری که وقتی سگ آن را با خود می برد با حرکت حیوان تدریجا ارزن ها به زمین بریزند و خط سیر را مشخص کنند.

طبق دستور عمل کردند، انبان را در لشگرگاه انداختند. فردای آن روز سگ از قلعه بیرون آمد، در جست و جوی غذا به انبان رسید، آن را به دندان گرفت، راهی حصار شد، با علامت ارزن خط سیر سگ را دنبال کردند، در پایان به نقب بزرگی رسیدند که می شد به آسانی از آن راه به داخل قلعه رفت. به دستور فرمانده، سربازان مسلمان در ساعت مقرر از آن راه زیرزمینی عبور کردند و وارد قلعه شدند، دشمن به ناچار تسلیم گردید و جنگ با فتح و پیروزی مسلمانان پایان یافت.(1)

حکایت 843: چهاردیواری، اختیاری

رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرماید: إِنَّ قَوْماً رَکِبُوا سَفِینَهً فِی اَلْبَحْرِ وَ اِقْتَسَمُوا فَصَارَ کُلُّ وَاحِدٍ مِنْهُمْ مَوْضِعَهُ فَنَقَرَ رَجُلٌ مَوْضِعَهُ بِفَأْسٍ فَقَالُوا مَا تَصْنَعُ قَالَ هُوَ مَکَانِی أَصْنَعُ بِهِ مَا شِئْتُ فَإِنْ أَخَذُوا عَلَی یَدَیْهِ نَجَا وَ نَجَوْا وَ إِنْ لَمْ یَأْخُذُوا عَلَی یَدَیْهِ هَلَکَ وَ هَلَکُوا .

مردمی در کشتی می نشینند و به دریا می روند. جایگاه های کشتی را بین خود تقسیم می کنند و هر فردی در نقطه ای مستقر می گردد، یکی از مسافران به فکر سوراخ کردن کشتی می افتد، تبری به دست می گیرد و محل نشستن خود را سوراخ می کند. همسفران (با اعتراض به وی می گویند: چه میکنی؟! جواب می دهد: این نقطه، متعلق به من (و در اختیار من است، هر چه بخواهم می کنم. اگر مسافران دستش را بگیرند و او را از این عمل باز دارند، خودشان و او نجات می یابند و اگر آزادش بگذارند، او و دیگران هلاک خواهند شد.(2)

حکایت 844: شرح وظایف!