هزار و یک حکایت اخلاقی جلد دوم صفحه 658

هر آن کو غافل از حق یک زمان است در آن دم کافر است، اما نهان است بالاخره کار به جایی رسید که من دیگر بدون این که نزد دایی ام بروم، خودم قبل از اذان صبح بیدار میشدم و پس از نماز تسبیح به دست می گرفتم و پیوسته تکرار می کردم که یا حاضر یا ناظر و از این کار کیف روحانی می بردم تا این که به این مقام و مرتبه رسیدم.(1)

حکایت 860: گریه از بهر خویش!

آورده اند که: زاهدی در بصره بیمار شده بود. چون به در مرگ رسید، خویشانش همه از گرد وی در نشستند و می گریستند. گفت: مرا باز نشانید. وی را باز نشانیدند. روی سوی پدر کرد و گفت: ای پدر! تو چرا میگریی؟ گفت: چگونه نگریم که فرزندی چون تو بمیرد و پشت بشکند. مادر را گفت: تو چرا میگریی؟ گفت: امید می داشتم که در پیری خدمت من کنی و در بیماری بر سر بالین من باشی. روی سوی فرزندان کرد و گفت: شما چرا می گریید؟ گفتند: زیرا که یتیم شدیم و خوار و ذلیل گشتیم. رو سوی عیال کرد و گفت: تو چرا می گریی؟ گفت: من چگونه دارم این یتیمان را؟ زاهد گفت: آه! آه! شما همه، برای خود می گریید، هیچ کدام برای من نمی گریید که تا من چگونه چشم تلخی مرگ را و چه گویم جواب اعمال و کردار خویش را؟ این بگفت و بخروشید و جان به حق تسلیم کرد.(2)

حکایت 861 : با کریمان، کارها دشوار نیست

بیابان گردی، رسول صلی الله علیه واله را گفت: یا رسول الله! حساب خلق که کند فردا؟ گفت: حق تعالی. گفت: این حساب، خود کند یا به دیگران واگذارد و آنان از بنده حساب کشند؟ رسول صلی الله علیه واله گفت: خود کند. اعرابی (3) بخندید. رسول صلی الله علیه واله گفت: بخندیدی ای اعرابی! گفت:

آری، که کریم چون دست یابد، عفو کند و چون حساب کشد، سخت نگیرد.

رسول صلی الله علیه واله گفت: راست گفتی، که هیچ کریم نیست از خدای تعالی کریم تر. پس گفت:

این اعرابی، فقیه (4) است. (5)ی.

1- داستان هایی از علما؛ به نقل از: معارفی از قرآن، ص 140.
2- داستان عارفان.
3- اعرابی: عرب بیابان گرد
4- فقیه، در این جا یعنی کسی که روح دین و حقیقت اسلام را شناخته است. بنابراین مترادف دانشمند دینی است. در روزگار ما فقیه، یعنی کسی که در احکام فرعی و مسایل علمی اسلام تخصص دارد.
5- کیمیای سعادت، ج 2، ص 393. حکایت پارسایان؛ به نقل از: مثنوی معنوی.