هزار و یک حکایت اخلاقی جلد دوم صفحه 66

وضو بسازم و رکوع و سجود را درست انجام ندهم؟ پیامبر صلی الله علیه واله پرسید، مرد گفت: نه، سپس گفت: به خدا ندیدم جز ماه رمضان که هر نیکوکار و بدکاری روزه می گیرد، هرگز در ماه دیگر روزه بگیرد! آن مرد گفت: یا رسول الله! از وی بپرس آیا دیده است که من در روز رمضان افطار کرده باشم یا چیزی از حق آن فرو گذاشته باشم؟ پیامبر صلی الله علیه واله پرسید و او گفت: نه، باز گفت: به خدا هیچ گاه ندیدم که به سائل و فقیری چیزی بدهد و ندیدم که چیزی از مال خود انفاق کند مگر این نکاتی که نیکوکار و بدکار آن را می پردازند.

مرد گفت: از او بپرس آیا دیده است که چیزی از آن کم گذاشته باشم یا با خواهان آن چانه زده باشم؟ گفت: نه.

آن گاه رسول خدا صلی الله علیه واله به آن مرد فرمود: برخیز که شاید او از تو بهتر باشد.(1)

حکایت 75 : پوستین خلق!

شیخ اجل سعدی می گوید: یاد دارم که در ایام طفولیت متعبد بودمی و شبخیز و مولع (مشتاق) زهد و پرهیز. شبی خدمت پدر - رحمه الله علیه - نشسته بودم و همه شب دیده بر هم نبسته و مصحف [قرآن ] عزیز بر کنار گرفته و طایفهای گرد ما خفته. پدر را گفتم: از اینان یکی سر برنمی دارد که دوگانه ای(2) بگذارد. چنان خواب غفلت برده اند که گویی نخفته اند که مرده اند. پدر گفت: جان پدر! تو نیز اگر بخفتی، به از آن که در پوستین خلق افتی!

نبیند مدعی جز خویشتن را

که دارد پرده ی پندار در پیش

گرت چشم خدابینی ببخشند

نبینی هیچ کس عاجزتر از خویش(3)

حکایت 76: عیب و غیب!

یکی از بزرگان گفت پارسایی را گفت: چه گویی در حق فلان عابد که دیگران در حق

1- یکصد موضوع، پانصد داستان ج 1، ص 395؛ به نقل از: علم اخلاق اسلامی ج 2، ص 1399
2- دو رکعت نماز. (دوگانه ای برای یگانه)
3- گلستان، باب دوم، حکایت 7.