هزار و یک حکایت اخلاقی جلد دوم صفحه 717

چون من جوان و کم سن بودم، در آخر مجلس نشستم. هر یک از مردم سؤالی می کردند و آن حضرت جواب می داد. همین که مجلس خلوت شد، مرا پیش خواند، جلو رفتم، فرمود: کاری داشتی؟ عرض کردم: فدایت شوم، من عبد الرحمن بن سیابه هستم، از پدرم پرسید. گفتم: او از دنیا رفت، حضرت افسرده شد و برایش طلب آمرزش نمود، آن گاه پرسید: آیا ثروت و مالی به جا گذاشته است؟ گفتم چیزی بجای نگذاشته سؤال فرمود: پس چگونه به حج رفتی؟ من داستان رفیق پدرم و هزار درهمی که داده بود، به عرض ایشان رساندم، ولی آن جناب نگذاشت همه ی آن را بگویم، در بین پرسید: آیا هزار درهم او را دادی؟ گفتم: بلی. فرمود: احسنت، خوب کردی اینک تو را وصیتی بکنم. عرض کردم:

بفرمایید. فرمود: علیک بصدق الحدث و أداء الأمانه تشک الناس فی أموالهم هکذا؛ یعنی: بر تو باد به راستی و درستی و برگرداندن امانت که اگر حفظ این سفارش را کنی، این گونه [آن حضرت انگشتان مبارک خویش را در هم داخل کرد در اموال مردم شریک خواهی شد.» من دستور آن حضرت را مراعات نموده و عمل کرده، وضع مالی ام به جایی رسید که (تنها) زکات یک سال من یکصد هزار درهم شد.(1)

حکایت 939: غیرت شما کجاست؟

گزارشی به حضرت علی (علیه السلام) رسید که سپاهیان معاویه به شهر انبار هجوم آورده، حسان بن حسان بکری فرماندار شهر را کشته و پاسداران شهر را پراکنده ساخته اند. بعضی از سربازان معاویه به منزل زنان مسلمان و غیر مسلمان وارد شدند و خلخال، دست بند، گردنبند و گوشواره را از برشان بیرون آوردند و آنان برای دفاع از خود وسیله ای جز زاری و استرحام نداشتند. سپس لشکریان معاویه با غنایم فراوان از شهر خارج شدند و در این جریان، نه کسی از آنان زخم برداشت و نه خونی از آنها بر زمین ریخت.

این گزارش رنج آور و دردناک، آن حضرت را به سختی ناراحت و متالم نمود و ضمن خطابهای تند و مهیج شرح جریان را به اطلاع مردم رساند و در خلال سخنان خود فرمود:

فلو أن أمره، مسلما مات من بعد هذا أسفأ ما کان به ملوما بل کان به عندی جدیرا؛ یعنی: اگر مسلمانی بر اثر این قضیه از شدت اندوه و تأسف بمیرد، ملامت ندارد بلکه در نظر من چنین مرگی برایش شایسته و سزاوار است. (2)1.