هزار و یک حکایت اخلاقی جلد دوم صفحه 718

حکایت 940 : عجب حکایتی!

مردی در حضور یکی از علما از برادرش شکایت کرد که او با من در مخارج مادرمان شرکت نمی کند. ایشان شخصی را که گویندهی همین حکایت است مأمور اصلاح بین آنها کردند. آن شخص می گوید: من برادرش را دیدم و با او مذاکره کردم که چرا در نفقهی مادر با برادرت مساعدت نمی کنی؟ گفت: به من مربوط نیست، قسمت کرده ایم. پرسیدم: چطور قسمت کرده اید؟ گفت: یک سال گرانی شد، پدر و مادرمان را با هم تقسیم کردیم، بنا شد خرج پدر با من باشد و خرج مادر با او [برادرم ]. منتهی اقبال من یاری کرد و پدرم زود مرد، حالا خرج مادر به من مربوط نیست.

من ناقل حکایت و مأمور اصلاح ] همین که گفته ی او را شنیدم که گفت بختم یاری کرد که پدرم زود مرد!) یک مرتبه خنده ام گرفت و گفتم مگر مال قسمت کرده اید که عقد لازم و خیار ساقط گردد. در حال زنده بودن پدر، چون خرج پدر معادل خرج مادر می شد، حساب پاک بود، اما حالا که پدرتان رده، باید دربارهی مادر حساب را از سر بگیرید.(1)

حکایت 941: اخلاق نامتناهی!

مردی از امیر المؤمنین (علیه السلام) درخواست کرد که اخلاق پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) را برایش بشمارد.

حضرت فرمود: تو نعمت های دنیا را بشمار تا من نیز اخلاق آن جناب را برایت بشمارم.

عرض کرد: چگونه ممکن است نعمت های دنیا را احصا کرد با این که خداوند در قرآن می فرماید «اگر نعمت های خدا را بشمارید، نمی توانید به پایان برسانید.» علی علیه السلام فرمود: خداوند تمام نعمت دنیا را قلیل و کم می داند و می فرماید «بگو متاع دنیا اندک است» و اخلاق پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) را عظیم شمرده و می فرماید «تو را خلق و خویی بسیار بزرگ است.» اینک تو چیزی که قلیل است نمی توانی بشماری، من چگونه چیزی را که عظیم و بزرگ است احصا کنم، ولی همین قدر بدان که اخلاق نیکوی تمام پیمبران به وسیله ی رسول اکرم تمام شد. هر یک از پیامبران مظهر یکی از اخلاق پسندیده بودند، چون نوبت به آن جناب رسید تمام اخلاق پسندیده را جمع کرد؛ از این رو فرمود:

«من برانگیخته شدم تا اخلاق نیکو را تمام کنم.»(2)3.