هزار و یک حکایت اخلاقی جلد دوم صفحه 721

هستی، با تو صحبت کنیم و در صورتی که غالب شدی پیرو تو می شویم، ولی اگر اهل مناظره نیستی با تو حرفی نداریم. اگر تو از اصحاب حضرت صادق باشی، هیچ گاه آن حضرت با ما این طور گفت و گو و مجادله نکرده است. بسا اتفاق افتاده که بزرگ تر از این که تو شنیدی، از ما شنیده ولی هرگز در جواب ما ناسزا نفرموده است. آن جناب بردباری باوقار و سنگین و عاقلی استوار است و هیچ گاه اندیشه از کسی ندارد و سبکی از او سر نمی زند. گفتار ما را گوش می دهد و کاملا به استدلال ما توجه دارد تا هر چه دلیل داریم، می آوریم. به طوری به سخنان ما توجه دارد که خیال می کنیم تحت تأثیر دلایل ما واقع شده و بر او پیروز شده ایم، در آخر با چند جمله ی کوتاه ما را مغلوب می کند و سخن خود را ثابت می کند. جواب دلایل او را هرگز نمی توانیم بدهیم، اگر تو از اصحاب چنین شخصی هست، مانند او با ما سخن بگو.(1)

حکایت 945: آه گنه کار حسابگر

شخصی بود به نام «ثوبه» همواره خود را به حساب میکشید تا روزی حساب کرد که از عمرش حدود شصت سال گذشته است، آن را به روزانه حساب کرد، 21500 روز گردید فکر کرد اگر روزی یک گناه کرده باشد این قدر گناه کرده) گفت: ای وای بر من که با 21 هزار و پانصد گناه با خدا ملاقات می کنم، آه و فریادی از ته دل برکشید و بی هوش به زمین افتاد، دیگر به هوش نیامد و از دنیا رفت. (2)

حکایت 946: داروی معجون بوذرجمهر

در بعضی از تواریخ آمده: بوذرجمهر - وزیر فرزانهی انوشیروان - به عللی مورد خشم شاه واقع شد، شاه دستور داد او را در خانه ی تاریکی زندانی کنند، او را به زندان انداختند، پس از مدتی شاه چند نفر از بزرگان دربارش را برای اطلاع از حال بوذرجمهر به زندان فرستاد، آنها وقتی به زندان رفتند، او را سرحال و شاداب یافتند و به او گفتند: تو با این که در این وضع سخت هستی، بانشاط و شاداب به نظر می رسی؟ بوذرجمهر در پاسخ گفت:

من معجونی درست کرده ام که از شش چیز آمیخته شده، از آن استفاده میکنم؛ از این رو چنین بانشاط هستم. گفتند آن معجون چیست تا ما نیز هنگام سختی از آن استفاده کنیم؟3.