هزار و یک حکایت اخلاقی جلد دوم صفحه 741

سوره ی والعصر را از مردی یخ فروش آموختم که فریاد میزد: ارحموا من یذوب راس ماله؛ رحم کنید به کسی که سرمایه اش در حال آب شدن است»، پیش خود گفتم این است معنی آیهی «وَالْعَصْرِ إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِی خُسْرٍ » (1)؛ به عصر سوگند، که انسان ها همه در زیان هستند. (2)

حکایت 979: اسباب زحمت

حضرت آیت الله حاج میرزا جواد آقا تهرانی - رضوان الله تعالی علیه - با همه مهربان بود و خوش رفتار. هیچ کس را نیازرد، حتی آزار موری را تاب نمی آورد.

این جریان که از خانواده ی ایشان نقل شده معروف است:

آخر شبی از مسافرت بر می گردند. دیر وقت است و موقع خواب و استراحت به ملاحظه ی این که خانواده ناراحت و بدخواب نشوند، از کوبیدن در خودداری می کند. پشت در تکیه می زند و منتظر می ماند.

پس از لحظاتی همسر ایشان که مشغول خواب و استراحت بوده اند در عالم رؤیا می بینند که کسی به او می گوید: برخیز! برخیز و در منزل را بگشای همسر محترمه میرزا جواد آقا از خواب بلند می شود و در را باز می کند و می بیند میرزا پشت در است. سؤال می کند: آقا! حال که از سفر آمده اید، پس چرا در نزدید؟ آقا می فرماید: دیدم نیمه شب است و دیر وقت، نخواستم اسباب زحمت شما را فراهم کنم!

حکایت 980: سند خانه های دنیا

شریح ابن حارث(3) از طرف امیر المؤمنین - علیه السلام - در کوفه قضاوت می کرد.ت.

1- عصر، 1
2- تفسیر نمونه ج 27، ص 296، به نقل از: التفسیر الکبیر (فخر رازی) ج 32، ص 85
3- شریح مو در صورت نداشت ( کوسج بود). عمر ابن خطاب او را قاضی کوفه قرار داده بود و در آن دیار به قضاوت و حکومت بین مردم اشتغال داشت. امیر المؤمنین(علیه السلام) خواست او را عزل نماید، اما اهل کوفه گفتند: او را عزل نکن؛ زیرا از جانب عمر نصب شده و ما با تو بیعت کرده ایم به شرط این که هر چه ابوبکر و عمر مقرر نموده اند، تغییر ندهی. هنگامی که مختار به حکومت رسید شریح را از کوفه بیرون کرد و به دهی که ساکنان آن یهودی بودند، فرستاد. زمانی که حجاج امیر کوفه شد، او را به کوفه برگرداند و با این که پیر و سالخورده بود، امر کرد به قضاوت مشغول شود. شریح به واسطهی خواری که از مختار دیده بود درخواست کرد از این کار معافش کنند که حجاج پذیرفت. شریح هفتاد و پنج سال قاضی بود، در سال آخر عمر از کار برکنار شد و در سن یکصد و بیست سالگی از دنیا رفت.