هزار و یک حکایت اخلاقی جلد دوم صفحه 9

اجازهی سخن گفتن داشتند، به شما خبر می دادند که بهترین توشه، تقوا است.»(1) لعمرک ما الإنسان إلّا ابن دینه

فلا تترک التّقوی اتّکالا علی الحسب

لقد رفع الإسلام سلمان فارس

و قد وضع الشّرک الحسیب أبا لهب (2)

حکایت 2: امام خمینی و خودسازی

آیت الله حائری شیرازی فرموده است: حضرت امام خمینی در همین مدرسه دار الشفاء ( در شهر قم) در غرور جوانی و قبل از ازدواج دید یک خانم روستایی به این جا آمده و وضع حمل کرده است، تنها چیزی که به ذهنش رسید این بود که از حجره قند آب آورد و به دهان این خانم اجنبیه کرد. تهذیب نفس این است که نبات داغ به دهان زن اجنبیه کرد، این خود سازی است نه این که بگذرد و برود تا این که بگویند به اجنبی نگاه نکرد...

زی طلبگی این است که اگر لازم شد انسان به خاطر اسلام، آبرویش را بدهد نه این که بگوید خوب او بمیرد تا من مورد تهمت قرار نگیرم، چون گفته اند: «اتقوا من موارد التهم».(3)

حکایت 3: مخالفت نفس

مرد کافری روزها به بازار بغداد می آمد، مردم گرد او جمع می شدند و او به آنها خبر می داد از آنچه در منزل داشتند یا در نیت خود می گرفتند. این جریان را به موسی بن جعفر .

علیهما السلام - عرض کردند، حضرت با وضع ناشناسی به آن محل حاضر شد. به یکی از همراهان خود فرمود: چیزی در نیت بگیر و بعد از آن کافر پرسید. مرد کافر از آنچه او در نظر گرفته بود خبر داد. موسی بن جعفر(علیه السلام) او را به کناری برد و فرمود: به خاطر چه عملی این مقام را پیدا کردی با این که این کار از مقام پیامبران است.

گفت: به این درجه نرسیدم، مگر به واسطهی مخالفت با خواهش نفس. حضرت فرمود: اسلام را بر نفس خود عرضه بدار، ببین آن را چگونه می یابی؟ عرض کرد: نفسم

1- نهج البلاغه، حکمت 130. نکته: در قرآن کریم می خوانیم: « وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَیْرَ الزَّادِ التَّقْوَی وَاتَّقُونِ یَا أُولِی الْأَلْبَابِ (197)» (بقره،197)، ترجمه: «و زاد و توشه تهیه کنید و بهترین زاد و توشه، پرهیزگاری است و از (مخالفت) من بپرهیزید، ای خردمندان!»
2- به جان تو، انسان ارزشی ندارد جز به دینش، پس تقوا و پرهیزگاری را به خاطر تکیه بر حسب و نسب و خاندانت ترک مکن. همان گونه که اسلام باعث رفعت مقام سلمان فارسی شد (که حسب و نسبی نداشت و (برعکس) فرد دارای شرافت اجتماعی، همچون ابولهب به خاطر شرک، پست شد او حسب و نسب خود را از دست داد
3- مردان علم در میدان عمل، ج 8