- مقدمه 1
- اشاره 3
- تعریف هوش 6
- راه های موفقیّت آمیزِ تقویت هوش 7
- 1 - طرز فکر 7
- 2 - تلقین 7
- هوشیاری، ارثی است 7
- 4 - دوستان زیرک 8
- 3 - هیپنوتیزم 8
- زیرکی از دیدگاه معصومین علیهم السلام (نیک بختیِ هوشیاران) 8
- 7- تحصیل علم 8
- 5 - تمرین و ممارست 8
- 6- کتاب 8
- الف) زیرک ترین زیرکان 8
- ب) زیرکی در انتخاب پیشوا 10
- امتحان هوش (روایت) 11
- ج) زیرکی در همه زمینه ها 11
- باهوش ترین مردمان 12
- غلام تیزهوش (روایت) 13
- رشد هوشی و عوامل مؤثّر در آن 13
- فراست علی علیه السلام (الگوی هوشیاری) 15
- اشاره 17
- انواع حافظه 20
- 1- حفظ نمودن 21
- راه های تقویت حافظه (راه کارهایی برای موفّقیّت بیشتر) 21
- اشاره 21
- 5 - فاصله 22
- 4- ارتباط 22
- 6- تکرار 22
- 3- تصور 22
- 7- استراحت 23
- 8 - روش خواندن 23
- راه های تقویت حافظه از دیدگاه اهلبیت علیهم السلام 23
- راه های طبی تقویت حافظه 24
- راه های معنوی تقویت حافظه (راه کارهایی برای موفّقیّت بیشتر) 25
- 1- توجّه به معنویات 25
- (داستان) 26
- 2- درخواست حافظه قوی از او 29
- حافظه از دیدگاه بزرگان 31
- حفظ کردن در خردسالی 31
- شعر 32
- اشاره 33
- سیمای موفّقِ زمان شناسان و مدیران زمان 36
- تعریف واژه زمان شناسی و مدیریّت زمان 36
- 1- فرصت شناسی 36
- 2- برنامه ریزی 37
- 3- حرکت 38
- 4- بهره برداری 38
- 5 - هوشیاری در مدیریّت زمان 39
- 6- عدم شتاب 40
- 7- آرامش 41
- 8 - موفّقیّت و خوشبختی 41
- بر عمر خود بخیل باش 43
- راه های افزایش عمر از دیدگاه معنوی 43
- زمان شناسی و مدیریّت زمان از دیدگاه معصومین علیهم السلام (راه سعادت) 45
- الف) راه کامیابی 45
- پ) ضرورت استفاده از فرصت ها 46
- ب) انسان مجموعه روزها 46
- ت) نشانه بی خردی 46
- م) لحظات زودگذر 47
- د) فرصت های گرانبها 47
- ن) زمان و معنویت 47
- ج) غنیمت شمردن فرصت ها 47
- ه-) عمر عزیز است 48
- ی) لحظه های خوشحالی و تفریح 48
- و) نشانه عاقل 48
- زمان شناسی و مدیریّت زمان از دیدگاه شعرا 51
- اشاره 53
- 1- رعایت خصلت های اخلاقی 55
- معنی ادب 55
- سیمای مؤدبان موفّق 55
- 3- رعایت آداب همسرداری 56
- 2- رعایت آداب معاشرت 56
- (داستان) تواضع و ادب «آبراهام لینکن» 56
- 6- رعایت آداب پسندیده و دوری از رذیلت ها 57
- آثار موفّقیّت آمیز ادب 57
- 5 - احترام به استاد 57
- 4- احترام به والدین 57
- 2- عزیز و گرامی نزد مردم 57
- 1- ازدیاد دوستانِ یکدل 57
- 4- پدر و مادر، یار و غمخوار فرزند مؤدب 58
- 6- آرامش 58
- 5 - استحکام روابط در محیط کار 58
- 7- معنویات 58
- 8 - الگوی فرزندان 59
- تشویق به ادب کردن فرزند 59
- تفسیر سعادتمندانه ادب 59
- موارد لازم در آموختن ادب 60
- بهترین ادب 60
- 1- عدم تأدیب در هنگام خشم 60
- اشاره 60
- 3- تأدیب بی ادب 61
- 4- برخورد طبق روحیه ها 61
- الگوهای ادب و تربیت 62
- الف) پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله 62
- ب) تربیت امام حسن و امام حسین علیهماالسلام توسط پیامبر صلی الله علیه و آله 63
- ج) امام حسن و امام حسین علیهماالسلام؛ الگوی ادب 64
- د) ادب زلیخا 65
- نمونه هایی از بی ادبی و عذاب خدا بر اثر آن 65
- ب) میراث پدران 66
- الف) ارزش ادب 66
- ج) برترین تبار و والاترین خویشاوندی 66
- ادب و تربیت از دیدگاه معصومین علیهم السلام (راه سعادت) 66
- ر) زن بی ادب، عامل بدبختی 67
- د) والاترین زینت 67
- و) چگونگی تربیت 67
- ی) جوان و ادب 68
- م) دعای امام حسین علیه السلام درباره ادب 68
- ه-) عقل و ادب 68
- اشاره 69
- معنی شجاعت از دیدگاه سردار اسعد 73
- اشاره 73
- الف) شجاعت فکری 73
- انواع شجاعت 73
- ب) شجاعت جسمی 74
- (داستان) شهامت در جوانی (شخصیتِ موفق) 75
- ج) شجاعت معنوی 77
- الگوی سعادتمندان 2: سفیر باشهامت. 78
- (داستان) 78
- الگوی سعادتمندان 1: شجاعت مسلم بن عقیل (روایت) 78
- سیمای موفقیت آمیز دلاوران و شجاعان 82
- 1- تعقّل و دانایی 82
- 2- پیرو حق و حقیقت و جوانمردی 83
- 4- غیرت 84
- 5 - موفّقیّت و خوشبختی 84
- ریشه های ترس و ضعف انسان (ریشه های عدمِ کامیابی) 85
- 2- تلقین 86
- 1- تقویت نیروی تصمیم و اراده 86
- اشاره 86
- 5 - استقبال خطر 86
- 3- مطالعه در زندگی قهرمانان شجاع 86
- 4- شناخت حقیقت زندگی دنیا و ارزیابی ارزش ها 86
- 6- مستحکم ساختن پیوند خود با خدا 87
- 7- مسؤولیّت پذیری 87
- 9- توجّه به خطرهای هولناک آخرت، در برابر مشکلات ناچیز دنیا 87
- 8 - معاشرت با افراد قوی دل 87
- 10- حسابگری 87
- ترس انسان های مشهور جهان (عبرت بیاموزیم و بر ترس های خویش غلبه کنیم) 88
- یکی از راه های موفقیت آفرینِ درمان ترس های بی مورد 89
- ترس، عامل بدبختی و سقوط 90
- الف) ترس چیست؟ 91
- ب) شجاعت چیست؟ 91
- شهامت و دلاوری از دیدگاه معصومین علیهم السلام (راه سعادت) 91
- پ) منش های سه گانه شجاعت 91
- ج) شجاعت و اقدام و جرأت تمام برای اجرای احکام (الگوهای شجاعت) 92
- ه-) شجاع ترین مردم 93
- ذ) اهمیّت شجاعت 93
- و) عوامل شجاعت زا 93
- د) شجاعت با راستی در آمیخته است 93
- شجاعت از دیدگاه شعرا 94
- ی) آفت شجاعت 94
- شجاعت و دلاوری از دیدگاه بزرگان 95
- اشاره 99
- برخورد افراد مختلف با شکست 101
- 1- درس تجربه آموختن از شکست 101
- اشاره 101
- 3- هنگام شکست، از کوره در می روند 102
- عوامل شکست (ریشه های بدبختی) 104
- 1- افکار منفی و شکست پذیری 104
- 2- ترس و دلهره 105
- 3- سُست عنصری و بی ارادگی 105
- 4- کبر و غرور 105
- 5 - عدم مدیریت صحیح 106
- 6- یأس از شکست 106
- 10- نقص تجهیزات 107
- 9- عدم آمادگی 107
- 8 - ناقص بودن اطّلاعات 107
- 13- عدم استقامت و پشتکار 108
- 12- عدم تجربه 108
- 11- عدم سعی و تلاش پیگیر 108
- الف) پیروزی و شکست 109
- شکست از دیدگاه نهج البلاغه 109
- اشاره 109
- ب) روان شناسی مردم شکست خورده و پراکنده 109
- 3- امید به غیر خدا 111
- ج) علل پیروزی و شکست ملّت ها 111
- 1- توجیهات نابخردانه 111
- 2- عدم پرهیزکاری و تقوا 111
- شکست از دیدگاه بزرگان 112
- د) روش برخورد با شکست خوردگان 112
- اشاره 115
- 1- سیاستمداری 117
- سیمای شخصِ موفقِ مستقل 117
- 2- آزادی 117
- 4- طرز فکر استقلال طلبانه 118
- 3 - قانونمندی 118
- استقلال اقتصادی (راه خوشبختی) 119
- 6- حسابگری 119
- 5 - دانش، تجربه و توانایی 119
- انگیزه استقلال طلبی 120
- توجّه به استقلال نوجوانان و جوانان (نیک بختی نوجوانان و جوانان) 120
- سخنی با بزرگان (هموار نمودن راه کامیابی برای دیگران) 121
- آزادی و استقلال (شعر) 121
- اشاره 123
- انواع نماز 125
- اشاره 125
- 1- خواندنِ نماز ریاکارانه و... (گامی به سوی بدبختی) 125
- 2) برپاداشتن نماز (گامی به سوی نیک بختی) 126
- گریه در نماز شب (بر پا داشتن نماز، راه خوشبختی) 128
- (داستان) 128
- خضوع در نماز (نمازگزاران واقعی، سعادتمندان و کامیابان دنیا و آخرت) 129
- آثار موفّقیّت آمیز و سعادت آفرین نماز 130
- عوامل حضور قلب در نماز 131
- اشاره 132
- 2- شرایط لازم در مراحل نماز 132
- الف) اراده و تصمیم گیری. 132
- ب) مداومت و مراقبت. 132
- اشاره 132
- عواملی که باعث حضور قلب در نماز می شوند عبارتند از: 132
- 3- شناخت و آگاهی 132
- 1- اهمیّت دادن به نماز 132
- 4- حضور قلب در تمام حالات 133
- الف) احساس نیاز 133
- ب) احساس عظمت و بزرگی حق تعالی 133
- 5 - فهمیدن معانی نماز 133
- 6- آمادگی 134
- ب) مستحبات داخل نماز 134
- 7- مکان معین و اختصاصی 134
- اشاره 134
- الف) احکام قبل از نماز 134
- (داستان) 135
- 9 - آخرین نماز 135
- علی و پیکان تیر (الگوی سعادتمندان 1) 135
- 10- درخواست حضور قلب از خداوند بزرگ 135
- نماز خالصانه (الگوی سعادتمندان 2) (داستان) 136
- قرآن و نماز (راه سعادت 1) 137
- الف) نماز 137
- و) مواظبت بر اوقات نماز 138
- د) نهی از کاهلی در نماز 138
- ب) آثار نماز 138
- ه-) بی نماز و کفر 138
- ج) خشوع در نماز 138
- نماز از دیدگاه معصومین (راه سعادت 2) 139
- الف) سستی در نماز؛ عامل بدبختی 139
- ب) فواید نماز 140
- فلسفه نماز جماعت 141
- د) نماز جماعت 141
- ج) منزلت نمازگزار 141
- اشاره 141
- الگوی نماز جماعت (امام جماعت سعادتمند موفق) 142
- ذ) نماز شب 143
- ه-) احادیث متواتر 144
- اشاره 145
- مزاح پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله (الگوی سعادتمندان 1) (روایت) 149
- 1- پیوند، محبت و عشق 150
- 2- خوشحالی و خوشبختی 150
- آثار موفّقیّت آمیز شوخ طبعی و خنده 150
- 3- دوست کننده دشمن 151
- شوخی در صبح عاشورا (الگوی سعادتمندان 2) 152
- اشاره 152
- 4- تداعی کننده بهترین خاطرات 152
- (داستان) 152
- مرد لطیفه گو (داستان) 153
- نعیمان شوخ طبع به دام افتاد (داستان) 154
- 5 - خنده و تبسم؛ نیروی غلبه بر مشکلات 154
- 6- خنده و تبسّم؛ راه معاشرت 155
- 7- خنده و شوخ طبعی؛ عامل سلامت 155
- اعتدال در خندیدن و شوخ طبعی (راه نیک بختی) 156
- امام زین العابدین علیه السلام و دلقک بدبخت (روایت) 156
- چگونه خندان باشیم؟ (راز کامیابی) 157
- لطیفه (2) 159
- لطیفه (1) 159
- چند لطیفه از لطائف الطوائف 159
- غذای مُوَلّد خنده 160
- شوخ طبعی، خنده و شادی از دیدگاه شعرا 160
- الف - شوخی کنید 161
- شوخ طبعی از دیدگاه معصومین علیهم السلام؛ راز پیروزی در این زمینه 161
- ب) نکوهش زیاد و بیجا 162
- اشاره 166
- آثار موفّقیّت آمیز و سعادت آفرین توبه و پرهیز از گناه 174
- 1- محبوب خدا 174
- 2- تبدیل بدی ها و گناهان به خوبی ها و حسنات 175
- 3- استجابت دعا 175
- 5 - بازگشت به معنویات 176
- 8 - ایجاد آرامش 177
- 7- بهشت جایگاه توبه کنندگان 177
- 10- آمرزش گناهان 178
- شرایط توبه 178
- 2- اعتراف به گناه 178
- اشاره 178
- 1- پشیمانی از گناه 178
- 5 - ترک گناه بعد از توبه (باز نگشتن به گناه) 179
- 4- برگرداندن حقوق مردم 179
- 3- انجام واجباتی که قبل از توبه ترک کرده است 179
- 6- تأسف بر گناهان گذشته 179
- درمان گناه (روایت) 180
- 9- رعایت خصلت های اخلاقی 180
- 10- نیکی و بخشش 180
- 7- کنترل زبان (از گناه) 180
- 8 - ترک دوستان گمراه 180
- 5 - ظلم کردن 182
- اشاره 182
- 1- بدعت 182
- 4- توبه منافقین 182
- گناهانی که توبه آنها مشکل است 182
- 3- توبه کافران 182
- 2- توبه هنگام مرگ 182
- گناه، عامل بدبختی و رسوایی (روایت) 184
- بازگشت و پرهیز از گناه از دیدگاه بزرگان 185
- اشاره 191
- اثرات موفقیّت آمیز آرامش 195
- راه های موفقیّت آمیز رسیدن به آرامش از دیدگاه علمی 196
- 1- در زمان حال زندگی کنید 196
- 2 - طرز فکر صحیح 199
- 3 - پذیرش زندگی، همان گونه که هست 200
- 5 - پرهیز از باید و نبایدهای خودساخته 201
- داستان 201
- 7 - از وسایل رفاهی خویش استفاده کنید. 203
- 6 - دوری گزیدن از مکان هایی که آرامش ما را سلب می کند 203
- 8 - گلدان گل 204
- 14 - انتخاب دوست آرام 205
- 10 - نوشیدن آب سرد 205
- 12 - ورزش 205
- 15 - صلح طلب باشید. 205
- 13 - استراحت 205
- 9 - ویتامین ث 205
- 11 - تنفس عمیق 205
- 17 - تمرین آرامش 206
- 16 - زنگ تفریح ذهن 206
- 1- ایمان به خدا 206
- راه های سعادت آفرین رسیدن به آرامش از دیدگاه دینی 206
- 3 - توکل 208
- 4 - رضا 209
- روایت 210
- 6 - پرهیز از شتاب زدگی، خیره سری، خودپسندی و سستی 211
- 5 - همسر سازگار 211
- 7 - زهد 211
- 8 - دعا 212
- قرآن؛ کتاب خشنودی و آرامش خاطر 213
- 9 - توبه 213
- 10 - دیدار مؤمن 213
- آرامش از دیدگاه بزرگان 214
- اشاره 218
- 2 - اسیر ثروت خویش نیستند 222
- 1- خردمندی 222
- 4 - ادا کردن قرض 223
- 5 - چشمشان به ثروت دیگران نیست. 223
- 6 - ثروتشان را حراج نمی کنند. 224
- 7 - سخاوت 224
- (داستان) سخاوت نجاشی، فرمانروای اهواز 224
- 8 - عدم حرص و آز 226
- راه مبارزه با حرص 226
- 1 - طرز فکر مثبت 227
- داستان 228
- 2 - تصمیم گیری 229
- 5 - خطر کردن 230
- 4 - پشتکار و مداومت 230
- 7 - دعا 231
- 6 - شکرگذاری 231
- ثروت از دیدگاه بزرگان 233
- پندها و اندرزهایی راجع به ثروت (راه سعادت) 235
- الف) مال حرام 235
- ب) اندرز لقمان حکیم 236
- ج) رحم بر ثروتمندی که فقیر گشته 237
- اشاره 238
- تعریف قناعت 240
- 1- توانگری و بی نیازی 240
- فواید و آثار (موفقیت آمیز) قناعت 240
- 2- معنویت 241
- 4- عزت نفس 242
- 3- فراغت خاطر در امور مادی 242
- 7- فقرزدایی 243
- 6- آزادی معنوی 243
- 9- عامل تقویت روح 244
- 1- خردمندی و دانایی 244
- 10- موفقیّت و خوشبختی 244
- سیمای قانعانِ موفق 244
- چگونگی دست یابی به قناعت و مناعت در جوانان 245
- 5 - عزم راسخ 245
- 3- تداوم 245
- 2- قدر مال خویش را می دانند 245
- 4- عدم توقع بیجا 245
- الگوهای قناعت (جهتِ الگوگیری برای موفقیت در قناعت) 246
- قناعت از دیدگاه سلمان فارسی 248
- 2. از نظر مادی به تهیدستان نگاه کنید 249
- الف) اهمیت قناعت 249
- ب) آنچه باعث قناعت می شود 249
- 1. دوری کردن از آزمندی 249
- قناعت از دیدگاه معصومین علیهم السلام 249
- 5. خودشناسی 250
- 2. عزت 250
- 1. میانه روی و خویشتن داری 250
- 3. خودسازی 250
- ج) میوه قناعت 250
- 4. آسایش و آرامش 250
- 4. عقل 250
- قناعت از دیدگاه شعرا 251
- و) کسی که به اندک قانع نباشد 251
- قناعت از دیدگاه بزرگان 254
- اشاره 256
- 1- اتحاد 258
- فواید و آثار موفقیت آمیز و خوشبختی آفرین صلح و سازش 258
- 4- قانونمندی 259
- 2- معنویت 259
- 3- امنیت 259
- (داستان) آشتی با همسر 260
- 6- صلح و آشتی باعث استحکام خانواده 260
- 7- تحکیم موقعیت شغلی 261
- 8 - آرامش 261
- 1- خردمندی 262
- سیمای صلح و صلح طلبان (آشتی جویانِ موفّق) 262
- 9- موفقیت و خوشبختی 262
- 2- انسانیت و مروت 263
- 4- مردان علم و عمل 263
- 3- تابع ارزشها 263
- الف) اهمیت آشتی دادنِ مردم 264
- صلح و سازش از دیدگاه قرآن کریم 264
- ب) جایز بودن دروغ برای اصلاح 265
- ج) اهمیت اصلاح میان مردم 266
- ب) صلح امام حسن علیه السلام 266
- الف) اهمیت صلح و سازش 266
- ی) صلح ناروا 267
- صلح و سازش از دیدگاه شعرا 267
- صلح و سازش از دیدگاه بزرگان 268
- اشاره 270
- خوش بینی یعنی چه؟ 272
- سوءظن و بدگمانی چیست؟ 272
- 1- خوش بینی نسبت به همسر و فرزندان 273
- 2- خوش بینی نسبت به طبقات مختلف مردم 274
- 4- خوش بینی به خدا 275
- 3- خوش بینی در محل کار 275
- با حُسن ظن به خدا به بهشت برویم 276
- فواید و آثار (موفقیت آمیز) خوش بینی 277
- 1- آرامش 277
- 5 - خوش بینی به آینده 277
- 3- ازدیاد دوستان 278
- 4- رو به راه شدن کارها 279
- 6- تحکیم روحیه اعتماد بین مردم 279
- 7- تحکیم روحیه تعاون و همکاری 279
- 5 - امنیّت 279
- سیمای خوش بینانِ موفق 280
- 10- موفقیّت و خوشبختی 280
- 8 - استحکام بنیان خانواده 280
- 9- تحکیم موقعیت شغلی 280
- 1- خردمندی و دانایی 280
- 5 - عدم متابعت از هوای نفس 281
- 3- عدم ترس و وحشت 281
- 4- دارا بودن روحیه عاطفی 281
- عقاید باشگاه خوشبینان 282
- خوش بینی از دیدگاه شعرا 282
- اشاره 284
- 3- دانش و فرهنگ 288
- 5 - تحکیم روابط خانوادگی 288
- 4- بهبود بعضی از بیماریهای روحی و جسمی 288
- 1- استقلال اقتصادی، (به دست آوردن مال و ثروت) 288
- 6- استحکام موقعیت شغلی 288
- 2- پیروزیهای نظامی 288
- 10- ترک عادتهای ناپسند 289
- 11- لذت 289
- 9- اعتماد به نفس 289
- 8 - آرامش 289
- 7- معنویت 289
- 12- موفقیت و خوشبختی 290
- 1- هیپنوتیزم 291
- راه های القای تلقین مثبت به خود 291
- 2- به وسیله نوار کاست 292
- 5 - الگو گرفتن جهتِ تلقین 292
- 4- به صورت تصور 292
- 3- به صورت کتبی 292
- 6- تداوم در تلقین به خود 293
- تلقین به خود از دیدگاه بزرگان 293
- اشاره 295
- دومین راز موفّقیّت آفرینی دعا 296
- اوّلین راز موفّقیت آفرینی دعا 296
- سومین راز موفّقیّت آفرینی طلب و درخواست از خداوند 297
- چهارمین راز موفقیّت آفرینی دعا 298
- داستان 298
- تعریف دعا 299
- اشاره 299
- شرایط دعا (راهکارهایی برای موفقیت بیشتر) 299
- 2- به دست آوردن مال حلال 300
- 3- حق الناس 300
- 6- پافشاری در دعا 301
- 5 - ایمان و یقین 301
- 4- عدم درخواست گناه 301
- 7- عدم درخواست از مردم 302
- آداب دعا (راه های موفقیت آمیز دعا) 302
- زمان های استجابت دعا (راهکارهایی برای موفقیت بیشتر) 303
- دعاهای مستجاب جهتِ نیک بختی 304
- اشاره 306
- اشاره 309
- تعریف محبت 309
- تعریف عشق 309
- اشاره 311
- الف) عشق ها و محبت های جنسی نامشروع 311
- سرانجام عشق های خیابانی (داستان) 315
- ب) محبت دنیا برای خودِ دنیا 317
- ب) محبت به طبقات مختلف اجتماع 319
- الف) محبت و عشق ورزیدن به خانواده 319
- (داستان) عشق بلال و فرار دختر 321
- ه) محبت به دشمن 323
- ج) محبت به همکاران 323
- ی) محبت به پدر و مادر 323
- اشاره 324
- 3- محبت و عشق حقیقی (راز سعادت) 324
- مهمان عشق در خانه داوود 325
- اشاره 325
- داستان 326
- اشاره 327
- ب) محبت و عشق به اهلبیت علیهم السلام 327
- محبت خاندان نبوت 328
- فواید و آثار موفقیت آمیز و خوشبختی آفرین محبت و عشق 330
- الف) محبت و عشق به همسر 334
- ب) محبت و عشق به فرزندان 335
- ج) عشق و محبت به والدین 337
- (داستان) 338
- عشق و محبت از دیدگاه معصومین علیهم السلام 344
- 1- نهی کردن از زشتیها 345
- 2- آشکار بودن عشق و محبت 346
- 3- ترجیح دادنِ محبوب بر همه چیز 346
- عشق و محبت از دیدگاه شعرا 348
- عشق و محبت از دیدگاه بزرگان 351
***فردوسی
خود را شکفته دار به هر حالتی که هست
خونی که می خوری به دل روزگار کن
***صائب
همان بهتر که دایم شاد باشیم
ز هر درد و غمی آزاد باشیم
به خوش رویی و خوش خویی در ایّام
همی رو تا شوی خوشدل در انجام
اگر خوشدل شوی در شادمانی
بماند شادمانی جاودانی
ناصرخسرو
شوخ طبعی از دیدگاه معصومین علیهم السلام؛ راز پیروزی در این زمینه
الف - شوخی کنید
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:
اِنّی أمزحُ و لاأقولُ إلاّ حَقّا.(1)
من شوخی می کنم اما جز حق نمی گویم.
پیامبر گرامی در گفتاری دیگر درباره این موضوع می فرمایند:
مؤمن، شوخ و شنگ است و منافق، اخمو و خشمگین.(2)
امام باقر علیه السلام درباره شوخ طبعی چنین می فرمایند:
خداوند عزّوجلّ کسی را که در میان جمعی شوخی و بذله گویی کند، دوست دارد، به شرط آنکه ناسزاگویی (در آن) نباشد.(3)
امام صادق علیه السلام نیز در حدیثی می فرمایند:
هیچ مؤمنی نیست جز این که در او «دعابه» هست. راوی گوید، عرض کردم: دُعابه چیست؟ فرمود: شوخ طبعی.(4)
امام صادق علیه السلام به یونس شیبانی فرمود: با یکدیگر شوخی هم می کنید؟ (یونس
1- . منتخب میزان الحکمه، ص 512.
2- . همان، ص 513.
3- . همان.
4- . همان، ص 513.