معراج السعاده صفحه 1064

خطاهای بسیار جزئیه که غیر معصوم خالی از آنها نیست . و چنین توبه ، توبه نصوح است و صاحب نفس مطمئنه است .

دوم آنکه : از گناهان کبیره توبه کند و اصول طاعات و عبادات را به جا آورد اماخالی از همه گناهان نباشد . و گاهی «هفوه» (1) یا از روی سهو و غفلت ، نه به محض عمد وقصد تمام ، گناهانی چند از او صادر گردد . و چون به گناهی چند اقدام نماید ملامت نفس خود کند ، و تاسف و ندامت بسیار خورد . و ثانیا عزم کند که دیگر پیرامون مثل آن نگردد و قرار دهد که از آنچه باعث گناه می شود اجتناب لازم داند . و صاحب آن ، صاحب نفس لوامه است . و خیر او بر شرش غالب است .

و حضرت رسول صلی الله علیه و آله به آن اشاره فرموده است . مجمل آنچه راکه گفته است این است که : «خوبان شما کسانی هستند که بسیار به فتنه می افتند و بسیار توبه می کنند و چنین شخصی از درجه اعتبار توبه ساقط نیست» . (2)

سوم آنکه : توبه کند و مدتی بر توبه خود ثابت و مستقیم باشد و پس از مدتی دربعضی از گناهان شیطان و نفس اماره بر او غالب شوند و از دفع آنها از خود عاجز شود ، و از روی عمد و قصد مرتکب آن گردد . و اما با وجود این ، مواظبت بر طاعات نماید . واگر گناهانی را که قدرت بر آن نداشته باشد تارک باشد . و همچنین در بعضی گناهان ، عنان نفس خود را