معراج السعاده صفحه 1065

بگیرد و بعد از ارتکاب آن گناه هم قصد توبه از آن را بکند و بگوید :

امروز و فردا توبه از آن خواهم کرد و لیکن نفس ، هر روز او را فریب دهد و گوید : فرداتوبه کن . و به این سبب ، توبه او تاخیر افتد . و صاحب این درجه را صاحب نفس مسؤوله خوانند و امید نجات به چنین شخصی نیز هست .

چهارم آنکه : توبه کند و مدتی بر آن ثابت باشد بعد از آن توبه خود را بشکند و به لجه گناهان فرو رود و از یاد توبه در رود و مطلقا ندامت و پشیمانی از گناهانی را که می کند نداشته باشد . و صاحب این ، صاحب نفس اماره است . و شر او بر خیرش غالب است و از درجه توبه کنندگان ساقط است .

عدم اعتماد به نفس نباید مایه پشیمانی از توبه شود

و مخفی نماند که : هرگاه کسی از گناهی که کرده پشیمان شود و توبه کند و لیکن به نفس ، اعتماد نداشته باشد که دیگر امر به گناه نکند و عود به آن ننماید ، و خاطر جمع ازخود نباشد ، نباید به این سبب از توبه باز ایستد و چنان گمان کند که توبه او فایده نمی بخشد ، زیرا این فریب شیطان است و از کجا می داند که دیگر متمکن از آن معصیت خواهد شد . شاید پیش از آن با توبه از دنیا برود . و باید قصد او این باشد که : دیگر عودنکند . و از خدا استعانت جوید . اگر به این قصد وفا کرد به مطلب خود رسیده . و اگرنفس بر او غالب شد گناهان سابق