معراج السعاده صفحه 1067

مقابله نکند و محاسبه کارکنان و شرکای خود را نجوید ، در اندک وقتی همه سرمایه او برباد می رود و تهی دست و بیچاره می ماند .

پس همچنین آدمی اگر هر چندی یک مرتبه به محاسبه اعمال اعضا و جوارح خودنپردازد و طاعات و حسنات خود را موازنه نکند و سود و زیان عمر خود را که سرمایه اوست ملاحظه ننماید عاقبت امر او به او هلاکت منجر می شود .

فصل : محاسبه و مراقبه

ضد این فراموشی و غفلت ، محاسبه و مراقبه است . و «محاسبه» آن است که : در هرشبانه روزی وقتی را معین نماید که در آن وقت به حساب نفس خود برسد ، و طاعات ومعاصی خود را موازنه نماید . پس اگر آن را مقصر یافت در مقام عتاب و خطاب در آورد و الا شکر پروردگار نماید . و «مراقبه» آن است که : همیشه متوجه خود و مراقب ظاهر و باطن خود باشد که معصیتی از او صادر نشود و واجبی را ترک ننماید .

و بدان که : اجماع امت منعقد است و از کتاب الهی و اخبار ثابت است که در روزقیامت محاسبه بندگان به دقت خواهد شد و مطالبه حبه و مثقال از اعمال را خواهند کرد .

چنانچه خدای - تعالی - می فرماید :

«و نضع الموازین القسط لیوم القیمه فلا تظلم نفس شیئا» .

یعنی : «می گذاریم ترازوهای عدل را در روز قیامت ، پس هیچ نفسی ظلم کرده نمی شود به هیچ چیز» . (1)

و می فرماید :

«و ان کان مثقال حبه من خردل اتینا بها و کفی بنا حاسبین» .

یعنی : «و