معراج السعاده صفحه 1069

از آن هر نفسی را مطالبه کند . و اعمال و افعال و حرکات و سکنات خود را به میزان شرع بسنجد تا در روز قیامت ، حساب او آسان ، و جواب اوحاضر باشد .

و اشاره به این محاسبه است آنچه خدای - تعالی - می فرماید :

«و لتنظر نفس ما قدمت لغد» .

یعنی : «باید ببیند هر کسی آنچه را که پیش فرستاده است از برای فردای خود» . (1)

و حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله فرمود که : «محاسبه خود را برسید پیش ازآنکه حساب شما را بکنند . و اعمال خود را بسنجید پیش از آنکه به ترازوی عرصه محشر آنها را بسنجند» . (2)

و حضرت امام جعفر صادق علیه السلام فرمود که : «محاسبه نفس خود را بکنیدپیش از آنکه از شما مطالبه حساب آن را بکنند . به درستی که : از برای قیامت ، پنجاه موقف است که در هر موقفی هزار سال آدمی را نگاه می دارند و حساب از اومی جویند» . (3)

و مستفاد از این حدیث ، آن است که : محاسبه در دنیا کفایت حساب این موقفها رامی کند .

و نیز از آن حضرت منقول است که : «اگر در محاسبه روز قیامت هیچ هولی نمی بودمگر حیا و خجلت عرضه اعمال به ملک متعال ، و بر افتادن پرده از روی کار ، و رسوایی در حضور جمیع مخلوقات ، سزاوار این بود که آدمی در سر کوهها مقام سازد و به آبادانیها نیاید و نیاشامد و نخورد و نخوابد ، مگر به قدری که او را از تلف شدن محافظت نماید .

1- 8. حشر ، (سوره 59) ، آیه 18 .
2- 9. بحار الانوار ، ج 70 ، ص 73 ، ح 26
3- 10. بحار الانوار ، ج 70 ، ص 64 ، ح 4 .