معراج السعاده صفحه 1103

آمد و چالاک شد

هر چه گویم عشق را شرح و بیان*** چون به عشق آیم خجل گردم از آن

فصل : محبت به خدا بالاترین محبت ها

محبت به خدا بالاترین محبت ها

مذکور شد که : این محبتی که از جمله صفات حسنه و اوصاف پسندیده است چیزی است که محبت به آن شرعا ممدوح و مستحسن باشد و آن محبتی است که ما در این مقام گفتگو از آن می کنیم و آن محبت به خداست و آنچه به او منسوب است .

و بالاترین همه محبتها آن است که : محبت به خدا باشد بلکه بجز او کسی سزاوارمحبت نیست . و کسی که شایسته محبوبیت باشد به جز او نه . و اگر چیزی دیگر هم دوستی را شاید به واسطه انتسابش به او است . و اگر کسی چیزی را نه از این جهت دوست داشته باشد از جهل و قصورش است در معرفت خدا . پس سزاوار آن است که :

آدمی با تمامی ذرات موجودات ، محبت عام داشته باشد ، از آن راه که جملگی آنها ازآثار قدرت حق و پرتوی از انوار وجود مطلق است . و محبت خالص او نسبت به بعضی به جهت خصوصیت نسبتی که با او دارند باشد .

به جهان خرم از آنم که جهان خرم از اوست*** عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست

و بیان این مطلب آن است که دانستی که از برای محبت ، اسبابی چند است . و هر جاکه محبتی است البته به جهت یکی از آن سبب هاست . و همه آن اسباب در حق پروردگار عالم مجتمع اند .

اجتماع همه اسباب محبت در حق پروردگار

اما سبب اول : که محبت آدمی به خود بوده باشد پس خود ظاهر و روشن است