معراج السعاده صفحه 1104

که :

وجود هر موجودی بسته به وجود پروردگار او است و او را به خودی خود وجودی ، و فی حد ذاته بودی نیست اگر وجود است از اوست . و اگر بقای وجود است به اوست .

کمال هر وجودی به انتساب به او حاصل ، و هر ناقصی به واسطه قرب به او کامل می شود . پس در کارخانه هستی وجودی نیست که به خودی خود ثباتی داشته باشد مگرقیوم مطلق که قوام همه موجودات بسته وجود او بود و همه کاینات منوط به بود اوست .

اگر طرفه العینی چشم التفات از کاینات بپوشد در عرصه هستی کسی صاحب وجودی نبیند . و اگر لحظه ای دامن بی نیازی از کون و مکان برچیند گرد نیستی بر فرق عالمیان نشیند . و چگونه تصور می شود که کسی خود را دوست داشته باشد و آنکه قوام هستی و وجود او فرع هستی و وجود اوست دوست نداشته باشد .

و اما سبب دوم و سوم : پس بسی واضح و پیداست که هیچ لذتی نیست که نه ازثمره شجره نعمت او باشد . و هیچ احسانی نیست که نه از خوان احسان و «عطیت» (1) اوبود . هر نعمتی از دریای بی انتهای نعمت او قطره ای است . و هر راحتی از بحر بی کران آلاء او جرعه ای . و اسباب عیش و شادی از او آماده ، و خوان نشاط خرمی او نهاده ، کدام مور ، دانه کشید که نه از خرمن احسان او است . و کدام مگس نوشی چشید که نه ازشهد شکرستان او .

«ادیم» (2) زمین سفره عام اوست*** بر این خوان یغما