معراج السعاده صفحه 1111

از آفرینش مخلوقات است . کمال مطلق آن است و بجز آن ، کمالی نیست . و سعادت به واسطه آن است ، و به غیر از آن ، سعادتی نه . همچنان که یکی گفته :

عشق است هر چه هست بگفتیم و گفته اند*** عشقت به وصل دوست رساند به ضرب دست

و دیگری گفته :

جز محبت هر چه بردم سود در محشر نداشت*** دین و دانش عرضه کردم کس به چیزی برنداشت

فصل : فساد قول کسی که محبت خدا را فقط مواظبت بر طاعات می داند

حقیقت محبت

چون دانستی که سزاوار محبت ، بجز ذات حق - جل شانه - نیست ، بلکه حقیقت محبت ، منحصر در آن است . فساد قول کسی ظاهر می شود که انکار محبت بنده ازبرای خدا نموده و گفته : معنی از برای آن نیست مگر مواظبت به طاعات خدا . و اماحقیقت محبت ، چون توقف بر جنسیت دارد ، پس محال است . و به این جهت انس وشوق و لذت مناجات پروردگار را نیز انکار نموده .

و فساد این قول - علاوه بر آنچه مذکور شد - از شریعت مقدسه نیز معلوم می گردد ، زیرا اجماع امت منعقد است بر اینکه دوستی خدا و رسول او از جمله واجبات عینیه است . و آنچه از آیات و اخبار در امر به دوستی پروردگار و مدح و ثنای آن وارد شده و آثار اهل محبت آفریدگار از انبیا و اولیا رسیده است از حد و نهایت متجاوز است .

محبت خدا از نظر قرآن و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله

حق - سبحانه و تعالی - در مدح جمعی می فرماید :

«یحبهم و یحبونه» .

یعنی : «خدا ایشان را دوست دارد و ایشان هم خدا را دوست دارند» . (1)

و