معراج السعاده صفحه 1141

به شرطی که اینها بعد از کم کردن علایق دنیویه و پاک ساختن خانه دل از مشاغل بوده باشد . و سعی در پرداختن دل از محبت غیر او ، زیرا دل ، حکم ظرفی دارد و زیاده ازیک چیز در آن نمی گنجد .

«ما جعل الله لرجل من قلبین فی جوفه» .

یعنی : «خدا از برای هیچ کس در اندرون اودو دل قرار نداده است» . (1)

«قل الله ثم ذرهم» .

یعنی : «بگو خدا ، و همه کس را ترک کن» . (2)

دوم : به تحصیل معرفت خدا و تقویت آن و مسلط ساختن معرفت آن بر خزانه دل ، و تحصیل معرفت نیز به مواظبت بر طاعات و عبادت و تضرع و ابتهال به درگاه خداوند - متعال - می شود .

«و اعبد ربک حتی یاتیک الیقین» .

یعنی : «عبادت خدا را کن تا آن سبب شود که یقین از برای تو حاصل گردد» . (3)

«و الذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا» .

یعنی : «هرگاه کسی در راه ما سعی و کوشش نماید ما راه را به او می نماییم» . (4)

و طریقه دیگر از برای حصول معرفت ، پی بردن از مصنوعات است به او . و این طریق در غایت وضوح و نهایت ظهور است ، زیرا هیچ ذره نیست از ثریا تا ثری مگراینکه مشتمل است بر بعضی عجایب آیات و غرایب بینات که دلالت می کند بر وجودواجب الوجود و کمال قدرت و غایت حکمت و نهایت جلال و عظمت او . و این دریایی است بی پایان ، زیرا که عجایب ملکوت سماوات و ارضین به قدری است که احاطه عقول

1- 68. احزاب ، (سوره 33) ، آیه 4 .
2- 69. انعام ، (سوره 6) ، آیه 91 .
3- 70. حجر ، (سوره 15 ، آیه 99 .
4- 71. عنکبوت ، (سوره 29) ، آیه 69 .