معراج السعاده صفحه 1151

از آن برتر که عقول بشر درک آنها راتواند کرد . و احدی از کمل عارفین را طاقت آن نیست که یک جزو از اجزای غیر متناهیه معرفت او را تحمل نماید . پس وصول به کنه عظمت و جلال حضرت ربوبیت و سایرصفات کمال او محال ، و آنچه در حق او می گویند یا وهم است یا خیال . اگر تواند شدکه چندین مقابل جمیع مخلوقات از آسمانها و زمینها و آنچه ما فوق آنهاست به قدرغیر متناهی در میان یک حبه خردل جا کرد ممکن است که یک ذره از معرفت خدا دراعظم عقول بشر بگنجد :

«فسبحان من لا سبیل الی معرفته الا بالعجز عن معرفته» . (1)

علائم و آثار دیگر محبت و معرفت خدا

و از جمله علامات : محبت ، انس و رضایت است - همچنان که مذکور خواهد شد - .

و بعضی از عارفین ، علامات محبت را در ابیاتی چند ذکر کرده و گفته است :

لا تخد عن فللمحب دلائل*** و لدیه من تحف الحبیب وسائل

یعنی : خدعه مکن در دعوای محبت که دوست را نشانهای چند است و تحفه هایی است که از دست دوست به او رسیده است .

منها تنعمه بمر بلائه*** و سروره فی کل ما هو فاعل

از جمله آنکه : تلخی بلاهای دوست در کام جان او شیرین گردد و به آنچه به او کندشاد و فرحناک شود .

از محبت تلخها شیرین شود*** و ز محبت مسها زرین شود

فالمنع منه عطیه مبذوله*** و الفقر اکرام و لطف عاجل

اگر منع کند محبت خود را از نعمتهای دنیویه ، آن را عطا و بخشش