معراج السعاده صفحه 116

آن است که : از روی علم و معرفت صادر شود . و باید در عمل متوسط باشی میان حفظ ظاهر و باطن خود ، نه اینکه ظاهر خود را پاکیزه نمائی و آن را به عبادات و طاعات بیارائی ، و باطن به انواع خباثات آلوده باشد . مانندعجوزه کریه منظر زشت لقای دیو سیرت که خود را ملبس به لباس عروسان «حوروش» ، و مزین به زینت «مهوشان» دلکش نماید ، و به انواع «تدلیسات» ، خود را بیاراید ، نه اینکه سعی در نیکی ذات و پاکی باطن خود کنی ، و لیکن بالمره (1) از ظاهر غافل شوی ، و مطلقاملاحظه آن را نکنی ، و به هیچ نوع از ملامت مردم اندیشه ننمائی ، و از کثافات ظاهریه خود را محافظت ننمائی ، مانند دری شاهوار که آن را به انواع قاذورات و نجاسات ملوث سازند . بلکه ، باید ظاهرت آئینه باطنت باشد ، و باطنت از جمیع خباثات و کثافات پاک باشد . و باید در جمیع صفات باطنیه و افعال ظاهریه متوسط میان افراط و تفریطباشی ، به تفصیلی که در این کتاب گوش زد تو خواهد شد .

و همچنین در تحصیل علوم باید میانه روی را اختیار کنی ، و وسط میان علوم باطنیه عقلیه و علوم ظاهریه شرعیه را بگیری ، نه از آن کسان (2) باشی که اقتصار می کنند بر ظواهرآیات و اخبار ، و «جمود» می نمایند بر ترجمه احادیث و آثار ، و از حقایق قرآن و سنت بی خبر ، و از دقایق حکم کتاب و روایت قطع نظر کرده اند . زبان ایشان به مجرد تقلید به مذمت علمای حقیقت دراز ،