معراج السعاده صفحه 1169

و دوری ازهر بدی است . و فراغت خاطر است . و هیچ پیغمبری و وصی پیغمبری نیست مگر اینکه در زمانی گوشه نشینی و عزلت اختیار کرده ، یا در ابتدای زمان خود ، یا در آخر آن» . (1)

و اما فواید عزلت : پس بسیار است ، چون فراغت از برای عبادت و ذکر خدا و یاداو و انس به مناجات خدا و سیر در ملکوت آسمانها و زمین و خلاصی از کثرت معاصی و آموختن اخلاق بد از مردم و مسامحه در امر به معروف و نهی از منکر و استخلاص از فتنه و فساد مردم و مخاصمه و شر و ایذای ایشان و قطع طمع مردم از او و خلاصی از نگاه کردن به اهل ظلم و فسق و جهال و احمقان و غیر اینها .

و از بعضی دیگر از علما ظاهر می شود که : مخالطه با مردم و آمد و شد با ایشان . ازعزلت افضل است . و آن نیز به جهت اخباری است که علی الظاهر دلالت بر آن می کند .

و فوایدی که بر آن مترتب می گردد .

و اما اخبار ، مثل آنچه از پیغمبر رسیده که : «مؤمن با مردم الفت می گیرد و مردم با اوالفت می گیرند . و خیری نیست در کسی که الفت با مردم نمی گیرد» . (2)

و اینکه فرمود : «حذر کنید از بیشه ها و کوهستانها ، و با مردم عامه بنشینید و درمساجد حاضر شوید» . (3)

و همچنین اخباری که وارد شده است در مذمت مهاجرت و دوری از اخوان . (4)

فواید مخالطه با مردم

و اما فواید مخالطه با مردم مثل : تعلیم

1- 107. مصباح الشریعه ، باب 24 ، ص 161 .
2- 108. محجه البیضاء ، ج 3 ، ص 285 . و احیاء العلوم ، ج 2 ، ص 139
3- 109. محجه البیضاء ، ج 4 ، ص 8 . و احیاء العلوم ، ج 2 ، ص 200 .
4- 110. رک : کافی ، ج 2 ، ص 344 ، باب الهجره